زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

تحلیل زبان‌شناختی کاربرد دشواژه در شهرستان شوشتر

بازنشر انتشار نخست:فصلنامه‌ی زبان‌شناسی اجتماعی بهار سال ۱۳۹۶ چکیده دُشواژه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای زبانی توأمان بیانگر عواطف و احساسات فردی و شاخص‌های جامعه‌شناختی هر منطقه است. هدف از انجام این پژوهش، طبقه‌بندی دشواژه‌­های رایج در شهر شوشتر و مطالعۀ تفاوت کاربرد آنها تحت تأثیر متغیرهای اجتماعی سن، جنسیت، قومیت و تحصیلات است. ابزار این […]

تحلیل زبان‌شناختی کاربرد دشواژه در شهرستان شوشتر Read More »

تعارف در فرهنگ و زبان فارسی: موقعیت‌ها، راهبردها و ساختارها (تمهیدی برای تدوین درسنامه‌های آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی )

بازنشر انتشار نخست:فصلنامه‌ی زبان‌شناسی اجتماعی زمستان سال ۱۴۰۲ چکیده بیش از دو دهه است که در آموزش زبان خارجی، فرهنگ به عنوان مهارت پنجم تدریس می‌شود. تعارف راهبردی ارتباطی است که فارسی‌آموزان خارجی در اولین مواجهات خود با زبان فارسی با آن روبه‌رو می‌شوند و نداشتن دانش و مهارت فهم و به کارگیری آن می‌تواند

تعارف در فرهنگ و زبان فارسی: موقعیت‌ها، راهبردها و ساختارها (تمهیدی برای تدوین درسنامه‌های آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی ) Read More »

سخنرانی محمد راسخ‌مهند با عنوان ساخت و نقش؛ بررسی گروه‌های ارجاعی در زبان فارسی

سخنرانی در قالب وبینار در موسسۀ دانش زبان و مغز انجام پذیرفته است

سخنرانی محمد راسخ‌مهند با عنوان ساخت و نقش؛ بررسی گروه‌های ارجاعی در زبان فارسی Read More »

دکتر محمد راسخ مهند

چند لغت عامیانۀ فارسی

بازنشر پس از پنجاه و چهار  سال انتشار نخست: مجلۀ سخن، شمارۀ ۴ و ۵، شهریور و مهر سال ۱۳۴۹ دربارۀ فارسی «عامیانه» تا به حال تحقیق جدی و علمی نشده است. بعضی از مؤلفین مقداری از لغات «عامیانۀ» فارسی را جمع‌آوری کرده‌اند ولی ملاک‌ها و معیارهای آنها به‌هیچ‌وجه مشخص نیست. زبان‌شناسان در خصوص زبان

چند لغت عامیانۀ فارسی Read More »

آزاردن و آزردن و مشتقات آن‌ها

بازنشر پس از هفتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر یادگار، سال ۱۳۲۴ شرحی که ذیلاً نقل می‌شود یک جزء از کتاب بزرگی است که دانشمند جلیل آقای علی‌اکبر دهخدا مؤلف محترم کتاب حکم و امثال در لغت فراهم آورده و بیش از سی سال از عمر خود را در راه این خدمت عظیم

آزاردن و آزردن و مشتقات آن‌ها Read More »

اثر عینیت بر درک معنایی

بازنشر انتشار نخست: فصل‌نامۀ تازه‌های علوم شناختی بهار سال ۱۳۹۴ چکیده هدف: بررسی دوبارۀ تأثیرات عینیّت با استفاده از درک معنایی تک‌واژه‌ای. در همین راستا، تفاوت درک اسامی در دو حیطۀ مفاهیم عینی و انتزاعی با استفاده از آزمون‌های درک واژه بررسی شد. روش: ۵۸ دانش‌آموز دختر راست‌دست تک‌زبانه (شش ساله) به‌طور تصادفی انتخاب و در

اثر عینیت بر درک معنایی Read More »

خوانش نشانه ـ جامعه‌شناختی رمان کودکانۀ «خرسی که چپق می‌کشید» با رویکرد مارکسیستی

بازنشرانتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌نامۀ نقد ادبی و بلاغت بهار سال ۱۴۰۰ چکیده مارکس، بنیانگذار نظریۀ مارکسیسم غربی، با تأکید بر تضاد درونیِ نظام طبقاتی، شرایط اقتصادی را زیربنای شعور اجتماعی می‌­داند. نظریات او نهایتاً زمینۀ شکل­‌گیری مکتب فرانکفورت را فراهم کرده، بلکه در دکترینِ نظریه­‌های انتقادی­ همچون پسااستعماری، پسامدرن، فمنیسم و غیره نیز تأثیری به‌سزا

خوانش نشانه ـ جامعه‌شناختی رمان کودکانۀ «خرسی که چپق می‌کشید» با رویکرد مارکسیستی Read More »

فرهنگ‌زدایی در ترجمۀ انگلیسی مرگ یزدگرد

بازنشرانتشار نخست: نشریۀ تخصصی زبان و ادبیات فارسی – دانشگاه آزاد اسلامی (واحد اراک)شمارۀ چهارم، سال ۱۳۸۴ چکیده عناصر مادی، مذهبی، اجتماعی و زیست‌بومی فرهنگ‌ها با هم متفاوت‌اند. این عناصرِ مقیّد به زبان و فرهنگ، چالش‌هایی را پیشِ روی مترجمان می‌گذارند. مترجمان راه‌های گوناگونی مانند تقریب، شرح و توصیف متن یا پانویس به کار می‌گیرند.

فرهنگ‌زدایی در ترجمۀ انگلیسی مرگ یزدگرد Read More »

تحلیل مقابله‌ای مؤلفه‌های معنایی و راه‌کارهای ترجمۀ اصطلاحات عرفانی از فارسی به انگلیسی

بازنشرانتشار نخست: فصل‌نامۀ عرفان اسلامی تابستان سال ۱۳۹۹ چکیده اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی به خاطر مقید بودن به فرهنگ و ویژگی‌های زبانی و فرهنگی فارسی مشکلاتی فراراه مترجمانی ایجاد می‌کنند که متون عرفانی فارسی را به انگلیسی برمی‌گردانند. مترجمان در طول تاریخ ارتباط بینازبانی روش‌ها و راهکارهایی را به کار گرفته‌اند و در انتقام

تحلیل مقابله‌ای مؤلفه‌های معنایی و راه‌کارهای ترجمۀ اصطلاحات عرفانی از فارسی به انگلیسی Read More »