قانون زیپف (Zipf’s Law) یکی از مفاهیم جذاب و بنیادین در زبانشناسی و تحلیل دادههای زبانی است که به بررسی الگوهای توزیع واژهها در متون و گفتار میپردازد. این قانون که توسط جورج کینگزلی زیپف (George Kingsley Zipf)، زبانشناس و ریاضیدان آمریکایی، در اوایل قرن بیستم فرمولبندی شد، نشان میدهد که در هر زبان طبیعی (Natural […]
قانون زیپف در زبانشناسی Read More »
بازنشر انتشار نخست: مجلۀ ایرانشهر این مقاله را بنا به خواهش ما جناب فاضل محترم میرزا محمدخان قزوینی مقیم پاریس ارسال داشتهاند. جناب معظم له چندین سال است در پاریس و سایر مراکز فرنگ مشغول خدمت به ادبیات فارسی هستند چنانکه چندین کتب نفیسۀ ادبی و تاریخی نادره را با تصحیحات کامله از روی نسخههای
قدیمیترین کتاب به زبان فارسی حالیه Read More »
بازنشر انتشار نخست: نشریۀ آدینه، ماه فروردین سال ۱۳۶۸ ۱ .موضوع کار فرهنگنویس یک اصل ساده در پژوهشهای علمی آن است که پژوهشگر پیش از هر چیز تعیین کند که موضوع کارش چیست و گستره و مرزهای آن کدام است. پیداست که فرهنگنویس هم، اگر قرار است کارش علمی باشد، باید از همینجا شروع کند.
یک اصل سادۀ فرهنگنویسی Read More »
بازنشرانتشار نخست: مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به طوریکه از مطالعۀ نمودارهای بالا معلوم میشود (در بخش نخست مقاله) حوزۀ روابط خویشاوندی در زبان فارسی در مقایسه با انگلیسی ظریفتر تقسیم شده است؛ به عبارت دیگر بعضی خصوصیات که در برش معنائی زبان انگلیسی مهم تلقی نشدهاند در زبان فارسی بااهمیت تلقی
نسبیت در زبان – بخش دوم Read More »
بازنشر انتشار نخست: نشریۀ نشر دانش، دانش مهر و آبان ۱۳۷۳ شماره ۸۴ بخش نخست نوشتهی بلومفیلد را اینجا بخوانید جامعه با مسائل زبانی از طریق نظام آموزشی برخورد میکند. هر که در ایجاد تمایز میان رفتار زبانی و رفتار غیرزبانی دست و تجربهای داشته باشد، با این انتقاد موافق خواهد بود که مدارس ما بیش
درست و غلط از زبان بلومفیلد – بخش دوم Read More »
بازنشر انتشار نخست: نشریۀ نشر دانش، دانش مهر و آبان ۱۳۷۳ شماره ۸۴ مطلب زیر بخشی از فصل آخر کتاب زبان، نوشتۀ لئونارد بلومفیلد، است. زبان را بلومفیلد در سال 1933 منتشر ساخت و تا آغاز دوران چامسکی بر کل حوزۀ زبانشناسی سلطۀ بلامنازع داشت، و اکنون نیز در ردیف آثار معتبر و کلاسیک در
«درست» و «غلط» از زبان بلومفیلد – بخش نخست Read More »
بازنشر پس از نود و دو سال انتشار نخست: مجلهی مهر، سال اول، ماه آذر سال ۱۳۱۲ نویسندگان دو زمرهاند نخست آنانکه از حدود الفاظ و مفاهیم تجاوز نکنند و از مخازن جامعه آنچه را واجب ببیند برگزینند و آن مفهومات را که پیشینیان در قالب الفاظ نهاده و نیک صقال داده و منتظم کردهاند
بازنشر پس از نود سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، سال سوم، خرداد سال ۱۳۱۴ بازنشر پس از نود سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، سال سوم، خرداد سال ۱۳۱۴ * لغت زبان در اصطلاح شامل معانی چندی است: یک معنی از آن قوه و استعدادگفتار است چنانکه در این بیت سعدی مراد از زبان قوۀ تکلم
زبان و لهجه – بخش اول Read More »
بازنشر انتشار نخست: مجلۀ ایرانشهر در نتیجۀ تفحصات دقیقه ثابت شده است زبانهایی که بنی نوع انسان بدان تکلم مینماید هرگز نمیتوانند از شباهت به یکدیگر خالی باشند، چه انسان برای اینکه استعداد بدنی و فکری و اخلاقی خود را بهکار اندازد ناگزیر است که توقعات و تمایلات و احساسات و خیالات خود را به
کلمههای فارسی در زبان عربی Read More »
بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – آذر و دی سال ۱۳۸۴ بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – ۱۳۸۴*** محدودیت واژگانی غزلهای سعدی نیز، البته در سنجش با غنای حافظ، رهآورد تمرکز عمیق او، به گفته محمدعلی فروغی[12]، بر مضامین محدود «مغازله و معاشقه» از یک طرف و «مواعظ و حکمت» از طرف دیگر است.حال اگر از منظر همین اختلاف
شعر زبان سعدی و زبان شعر حافظ – بخش دوم Read More »
