معصومه شیری و محمدرضا رضوی
1- کارشناس ارشد اصطلاحشناسی؛ 2- عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی
بازنشر
انتشار نخست: ویژهنامهی نامۀ فرهنگستان
چکیده
این پژوهش توصیفی – تحلیلی به بررسی استعارههای مفهومی بر اساس طبقهبندی لیکاف و جانسون (1980) در سه حوزهی موضوعی، فیزیک،پزشکی و زبانشناسی میپردازد. پرسشهایی که مطرح میشوند عبارتاند از: استعارههای مفهومی در زبان علم به چه صورت نمود مییابند؟ و بسامد وقوع آنها در سه حوزهی مزبور چه میزان است؟ برای پاسخ به پرسشها ابتدا 21 چکیدهب برگزفته از مقالههای علمی – پژوهشی سالهای 1396 و 1397 انتخاب شد. دامنهی واژههای موجود در چکیدهها 1486، 1102 و 1420 است که به ترتیب مربوط به حوزهی پزشکی، فیزیک و زبانشناسی است. در تحلیل استعارههای مفهومی استعارهها در هر جمله شناسایی شدند. بسامد این استعارهها 305 مورد بود. همه 305مورد استعارهی مفهومی استعارهی هستیشناختی بودند. در 129 مورد افزون بر استعاره هستیشناختی استعارهی ساختاری و در 21 مورد استعارهی جهتی شناسایی شد. بررسی استعارهها نشان میدهد بسامد وقوع استعارههای مفهومی در حوزهی زبانشناسی بیشتر ار دو حوزهی فیزیک و پزشکی است.
کلیدواژهها: استعارهی مفهومی؛ استعارهی هستیشناختی؛ استعارهی ساختاری؛ استعارهی جهتی؛گونهی علمی؛ زبان فارسی