گیدئون توری[۱] دو قانون حاکم بر فرایند ترجمه را با عنوان‌های معیارسازی فزاینده یا (افزایش ویژگی‌های معیار)[۲] و تداخل[۳] (زبان مبدأ) مفهوم‌پردازی می‌کند. کانون توجه ما در این یادداشت «قانونی» است که ناظر بر افزایش ویژگی‌های معیار در متن مقصد است. توری این قانون را تبدیل واحد متنی[۴] به واحد انبانه‌ای[۵] می‌داند. چکیده‌ی «قانون» مزبور […]
ضمیر و تکرار ضمیر در کارتون‌های دوران‌ساز جولز فایفر (Jules Feiffer) کارکرد پررنگی داشته‌اند (بنگرید به Solomon, 1978). در کارتون بارگذاری‌شده در این صفحه ویژگیِ خودمحور، خودستایانه و توجه‌ستانانه‌ی یکی از مشارکان از رهگذر تکرار ضمیرِ اول‌شخص مفرد بازنمایی شده است.طرفه این‌که «قهرمان» بی‌وقفه صورت غیرفاعلیِ ضمیر اول‌شخص مفرد، (Me)، را به کار می‌برد؛ بسامد
زبان‌آگاهی انتقادی در کارتون‌های جولز فایفر Read More »
یادداشت‌های رو-زبان شان اسپایسر (Sean Spicer)، دبیر مطبوعاتی وقت کاخ سفید، در بیست‌ویکم ژانویه ۲۰۱۷ یک روز پس از مراسم تحلیف دونالد ترامپ در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد که شمارِ شرکت‌کنندگان در آن مراسم از هر مراسم مشابه دیگر بیشتر بوده است. این ادعا با واقعیت ناهم‌خوان بود؛ بیشترِ ناظران منصف نیز در روزهای بعد بر ناردستیِ این حکم پافشاری کردند. در
از به‌گویی تا پیوندزدایی معنایی با نگاهی به تولیدهای هنر-زبانیِ مگریت، لانتیموس و دیگران Read More »
یادداشت‌های رو-زبان نمونه‌های یک تا سه در فرسته‌ی پیش از اثرهای هرب لوبالین‌اند (Herb Lubalin). نمونه‌ی چهار پوستری است که جیسن مان (Jason Munn) برای یکی از کنسرت‌های گروه موسیقی liars ساخته است. در پوستر اول، حرف “I” واژه‌ی “Alternative” افقی ترسیم شده است؛ از آن‌جا که معنیِ منظورشده‌ی “Alternative” یا مقصود از آن در
نویسه‌نگاری بیانگر (Expressive Typography) Read More »
https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/11/Pinter.mp4 دو هفته پیش یک اکانت پرمخاطب در توییتر از زبان هارولد پینتر (نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نام‌دار) چنین نوشته است: «در خطابه دریافت جایزه نوبل گفت «این‌طور نیست که چیزی کاملا درست یا غلط باشد، می‌تواند هم درست باشد و هم غلط. حقیقت همیشه گریزان است. هرگز آن را بطور کامل پیدا نمی‌کنید اما جستجو
ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی Read More »
به‌شورِ سردِ میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی هنجار غالب در ترجمه‌ی فارسی رواشماریِ جادادنِِ مقوله‌های پرشمارِ ناآشنا زیر سایه‌ی مقوله‌های کم‌شمار آشنا، و به‌این‌ترتیب رواشماریِ «نفهمیدنِ» مقوله‌های ناآشنا است؛ گرایشی «طبیعیت‌زده» در الگوهای کانونی و قدردیده‌ی ترجمه‌ی فارسی که تاب‌نیاوردنِ پیچیدگی‌ها و ناآشنایی‌های متن مبدأ را در زرورقِ بازآفرینیِ فارسی‌شده‌ی متن اصلی می‌پوشاند و زبان‌ورزیِ فارسی را، به‌اندازه‌ی
رویابینِ زبان: میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی Read More »
https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/04/بریده-ای-از-برنامه-wheel-of-fortune.mp4 دو سال پیش در یکی از قسمت‌های برنامه‌ی چرخِ بخت (Wheel of Fortune) شرکت‌کننده‌ای حضور داشت که در تلفظ او اختلال لیسپ (lisp) یا نوک زبانی به گوش می‌رسید؛ در بخشی از برنامه، هنگام بیانِ واژ‌ه‌های حاوی آوای /s/ این ویژگی تلفظی شرکت‌کننده‌ی پیشگفته یک بارِ دیگر نمودار شد. مجری سرشناس برنامه، پت سِی‌جَک
جبرانِ کم‌بهرگی از خلاقیت طناز، یخ‌گویی‌های کم‌قیمت و آداب گفتمانی مولد آنها Read More »
دست‌کم هجده سال است که گوگل به مناسبت نوروز، لوگوی خود را با نشانه‌های نوروزی درمی‌آمیزد؛ این کار بخشی از سنتِ دست‌کاری مناسبتی لوگوهای گوگل است. روز اول فروردین ۱۴۰۲ لوگوی نوروزیِ امسال گوگل ارایه شد. در این لوگو هر یک از حروف برسازنده‌ی نام ” گوگل” با یکی از گل‌های بهاری درآمیخته است. چهار
تغییر نوروزی لوگوی گوگل و خطای ترجمه‌ایِ اغلب رسانه‌های فارسی Read More »
یادداشت‌های رو_زبان استعاره‌زدایی از لکنت به خاطره‌ی کیومرث پوراحمد “تو خلوت جلوی آیینه می‌ایستادم و چشم تو چشم خودم کلماتی رو که بیشتر گیر داشتم، یا نسبت به‌شون شرطی شده بودم رو، بارها و بارها، هی تکرار می کردم، گاه مقطع و بریده، گاه آهنگین و سنگین.” کیومرث پوراحمد – زنگ اول، زنگ دوم. ■■■
استعاره‌زدایی از لکنت Read More »
ویژه‌نامه‌های نامتوالی زبان‌شناختی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «جنسیت‌زدگی در زبان» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2022/12/فرهنگ-سوگ-و-نام-گذاری-تجربه-ها.mp4 براندا در تک‌گویی ماخولیایی این بریده (برگرفته از سریال توجه‌برانگیز Six Feet Under)، که از پسِ مرگ تکان‌دهنده‌ی کودکی پنج‌ساله بیان می‌شود،می٬گوید که اگر همسر کسی بمیرد در انگلیسی به آن کس،برحسب آنکه «مرد» است، یا «زن»، widow یا widower می‌گویند؛ براندا ادامه می‌دهد
