زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

مقاله‌های برگزیده

بازتاب روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی

بازنشر انتشار نخست: فصلنامه‌ی فرهنگ و ادبیات عامه تابستان ۱۳۹۵ چکیده یکی از عرصه‌های تجلی روابط خویشاوندی زبان، ادبیات عامه و به ویژه ضرب‌المثل‌ها هستند. پژوهش حاضر به بررسی انعکاس روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی می‌پردازد. به این منظور، ضرب‌المثل‌هایی انتخاب شدند که در آن‌ها واژه‌هایی برای ارجاع به خویشاوندان به کار رفته است. ضرب‌المثل‌های […]

بازتاب روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی Read More »

بررسی مقایسه‌ای استعاره‌های خشم در زبان فارسی و انگلیسی

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگان:محمدامین صراحی و  محمد عموزاده چکیده مقاله حاضر به مقایسه استعاره‌های مربوط به احساس خشم در زبان‌های فارسی و انگلیسی بر اساس الگوی شناختی_زبانی لیکاف و کاوکسس (۱۹۸۷) می‌پردازد. داده‌های این تحقیق بر اساس الگوی تشخیص استعاره از عبارات و اصطلاحات مربوط به احساس خشم استخراج گردیدند و

بررسی مقایسه‌ای استعاره‌های خشم در زبان فارسی و انگلیسی Read More »

کاربرد استعاره در بیان بیماری سرطان

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگان: راحله ایزدی‌فر و مهران گاز وهابیان چکیده پزشکان متخصصان، بیماران و خانواده‌های آنان و رسانه‌ها از زبان توصیفی برای بیان و انتقال تأثیر تجربه بیماری سرطان استفاده می‌کنند و استعاره‌های مفهومی نقش مهمی در درک جنبه‌های مختلف مفهوم‌سازی احساس و تجربه‌ی احساسی ایفا می‌کنند. از دیدگاه زبانشناسی

کاربرد استعاره در بیان بیماری سرطان Read More »

بررسی حسن تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگاه: سجاد موسوی و ابراهیم بدخشانچکیدههدف مقالۀ حاضر، بررسی سازوکارهای ساخت معنای حسن تعبیری در زبان فارسی با استناد بر رویکرد گفتمانی کرسپوفرناندر (2005) است. از این منظر، حسن تعبیر پدیدهای دو وجهی است: ابتدا، به عنوان فرایندی که بر روی مفاهیم تابو و ناخوشایند (مانند ممنوعیت‌های مربوط به مسائل جنسی و

بررسی حسن تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی Read More »

استعاره و مجاز در گونۀ زبانی رسانه‌های اقتصادی

بازنشر انتشار نخست: مجله‌ی زبان‌شناسی اجتماعی نویسندگان پارسا بامشادی؛ شادی انصاریان (دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی)؛ زینب محمدابراهیمی (استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی) چکیده متون خبری، به ویژه عناوین خبری، باید دارای زبانی جذاب و ترغیب‌کننده باشند تا توجه مخاطب را جلب کنند و او را به مطالعه و پیگیری خبر تشویق نمایند. یکی از

استعاره و مجاز در گونۀ زبانی رسانه‌های اقتصادی Read More »

حافظ و خود دیگر: بررسی زبان‌شناختی چندصدایی در تخلص غزل‌های حافظ

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی جستارهای زبانی چکیده در این مقاله به بررسی گفتمانی ابیات تخلص در غزل‌های حافظ پرداخته شده است؛ چنان‌که با نگاه گفتمان‌شناختی باختینی به ابیات تخلص حافظ روشن شد که هرچند در همۀ آنها حافظ خود را خطاب قرار می‌دهد و بیت آخر را به عنوان امضای اشعارش به گونه‌ای نتیجه‌گیرانه می‌سراید،

حافظ و خود دیگر: بررسی زبان‌شناختی چندصدایی در تخلص غزل‌های حافظ Read More »

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی چکیدهدر این مقاله به بررسی ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی میپردازیم که در آن مطابقه میان تجربه گر و فعل از طریق واژه بستی صورت میگیرد که میزبان آن سازۀ پیشا فعلی ست. عدم وجود مطابقۀ کانونی برخی از پژوهشگران را بر آن داشته که تجربه گر را مبتدای

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی Read More »

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی

بازنشر  انتشار نخست: مجموعه مقالات نخستین همایش ملی زبان‌شناسی، ایران‌شناسی و مطالعات ترجمه چکیده در زبانشناسی شناختی معنی محصول مشارکتِ توأمان محتوای مفهومی و نحوه تعبیرگری آن محتوا تلقی میشود. مقصود از تعبیرگری درک و ترسیم یک موقعیتِ واحد به شیوههای گوناگون است. به رغم دخالت هر دو عامل مزبور در تشکیلِ معنی منزلت این

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی Read More »

ردگان‌شناسی سازوکار های تصریح شناختی در ترجمه

نویسندگان: سهیل دانش زاده؛ علی افخمی؛ بهروزمحمودی بختیازی چکیده در این پژوهش می‌کوشیم سازوکارهای تصریح ترجمه‌ای را  با عطف توجه به بنیادهای شناختی آن و در چهارچوب عملیات‌های تعبیرگری شناختی شناسایی و صورت‌بندی کنیم. در همین راستا با فهم تصریح به مثابۀ نوعی تصمیم کاربردشناختی و با پذیرش نقش برسازندۀ تعبیرگری در معنی (لانگاکر 2008)

ردگان‌شناسی سازوکار های تصریح شناختی در ترجمه Read More »