یادداشت‌ها

لوگوی زبان‌داد

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

یادداشت‌ها

نویسه‌نگاری بیان‌گر (Expressive Typography)

یادداشت‌های رو-زبان نمونه‌های یک تا سه در فرسته‌ی پیش از اثرهای هرب لوبالین‌اند (Herb Lubalin). نمونه‌ی چهار پوستری است که جیسن مان (Jason Munn) برای یکی از کنسرت‌های گروه موسیقی liars ساخته است. در پوستر اول، حرف “I” واژه‌ی “Alternative” افقی ترسیم شده است؛ از آن‌جا که معنیِ منظورشده‌ی “Alternative” یا مقصود از آن در […]

نویسه‌نگاری بیان‌گر (Expressive Typography) Read More »

نویسه نگاری بیانگر جیسن مان

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی

https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/11/Pinter.mp4 دو هفته پیش یک اکانت پرمخاطب در توییتر از زبان هارولد پینتر (نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نام‌دار) چنین نوشته است: «‏در خطابه‌ دریافت جایزه نوبل گفت «این‌طور نیست که چیزی کاملا درست یا غلط باشد، می‌تواند هم درست باشد و هم غلط. حقیقت همیشه گریزان است. هرگز آن را بطور کامل پیدا نمی‌کنید اما جستجو

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی Read More »

رویابینِ زبان: میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی

به‌شورِ سردِ میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی هنجار غالب در ترجمه‌ی فارسی رواشماریِ جادادنِِ مقوله‌های پرشمارِ ناآشنا زیر سایه‌ی مقوله‌های کم‌شمار آشنا، و به‌این‌ترتیب رواشماریِ «نفهمیدنِ» مقوله‌های ناآشنا است؛ گرایشی «طبیعیت‌زده» در الگوهای کانونی و قدردیده‌ی ترجمه‌ی فارسی که تاب‌نیاوردنِ پیچیدگی‌ها و ناآشنایی‌های متن مبدأ را در زرورقِ بازآفرینیِ فارسی‌شده‌ی متن اصلی می‌پوشاند و زبان‌ورزیِ فارسی را، به‌اندازه‌ی

رویابینِ زبان: میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی Read More »

میرشمس الدین ادیب سلطانی

جبرانِ کم‌بهرگی از خلاقیت طناز، یخ‌گویی‌های کم‌قیمت و آداب گفتمانی مولد آنها

https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/04/بریده-ای-از-برنامه-wheel-of-fortune.mp4 دو سال پیش در یکی از قسمت‌های برنامه‌ی چرخِ بخت (Wheel of Fortune) شرکت‌کننده‌ای حضور داشت که در تلفظ او اختلال لیسپ (lisp) یا نوک زبانی به گوش می‌رسید؛ در بخشی از برنامه، هنگام بیانِ واژ‌ه‌های حاوی آوای /s/ این ویژگی تلفظی شرکت‌کننده‌ی پیشگفته یک بارِ دیگر نمودار شد. مجری سرشناس برنامه، پت سِی‌جَک

جبرانِ کم‌بهرگی از خلاقیت طناز، یخ‌گویی‌های کم‌قیمت و آداب گفتمانی مولد آنها Read More »

تصویری از بریده‌ای از برنامه‌ی Wheel of Fortune در این بریده میزبان برنامه در گفت‌وگو با شرکت کننده‌‌ای که لیسپ (lisp) در شیوه‌ی تلفظ او به گوش می‌رسد، آوای /s/ در عبارت «I see» را به شیوه‌ی "نوک زبانی" تلفظ می‌کند

تغییر نوروزی لوگوی گوگل و خطای ترجمه‌ایِ اغلب رسانه‌های فارسی

دست‌کم  هجده سال است که گوگل به مناسبت نوروز،  لوگوی خود را با نشانه‌های نوروزی درمی‌آمیزد‌؛ این کار بخشی از سنتِ دست‌کاری مناسبتی لوگوهای گوگل است‌. روز اول فروردین ۱۴۰۲ لوگوی نوروزیِ امسال‌ گوگل ارایه شد. در این لوگو هر یک از حروف برسازنده‌ی نام ” گوگل” با یکی از گل‌های بهاری درآمیخته است. چهار

تغییر نوروزی لوگوی گوگل و خطای ترجمه‌ایِ اغلب رسانه‌های فارسی Read More »

لوگوی نوروزی گوگل- 1402

استعاره‌زدایی از لکنت

یادداشت‌های رو_زبان استعاره‌زدایی از لکنت به خاطره‌ی کیومرث پوراحمد “تو خلوت جلوی آیینه می‌ایستادم و چشم تو چشم خودم کلماتی رو که بیشتر گیر داشتم، یا نسبت به‌شون شرطی شده بودم رو، بارها و بارها، هی تکرار می کردم، گاه مقطع و بریده، گاه آهنگین و سنگین.” کیومرث پوراحمد – زنگ اول، زنگ دوم. ■■■

استعاره‌زدایی از لکنت Read More »

تصویری از فیلم کوتاه زنگ اول زنگ دوم (باموضوع لکنت زبان) به کارگردانی کیومرث پوراحمد

فرهنگ، نام‌گذاری تجربه‌ها و سوگ: حاشیه‌ای بر تک‌گویی به‌یادماندنی در سریال Six Feet Under

ویژه‌نامه‌های نامتوالی زبان‌شناختی زبان‌داد برگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «جنسیت‌زدگی در زبان» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2022/12/فرهنگ-سوگ-و-نام-گذاری-تجربه-ها.mp4 براندا در تک‌گویی ماخولیایی این بریده (برگرفته از سریال توجه‌برانگیز Six Feet Under)، که از پسِ مرگ تکان‌دهنده‌ی کودکی پنج‌ساله بیان می‌شود،می٬گوید که اگر همسر کسی بمیرد در انگلیسی به آن کس،برحسب آنکه «مرد» است، یا «زن»، widow یا widower می‌گویند؛ براندا ادامه

فرهنگ، نام‌گذاری تجربه‌ها و سوگ: حاشیه‌ای بر تک‌گویی به‌یادماندنی در سریال Six Feet Under Read More »

تصویری از صحنه تک‌گویی براندا در سریال Six Feet Under

نقبی به یکی از ویژگی های کاربردشناختی زبان: دلالت‌های متقابل یک صورت‌بندی زبانی واحد

ویژه‌نامه‌های زبان‌شناختی نامتوالی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «معنی از آنچه فکرمی‌کنید کم‌تعین‌یافته‌تر است» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2022/12/نقش-یافت-در-معنی-زبانی-قطعه-ای-از-سریال-دوستان.mp4 اجرای طنزآمیز این یافتۀ کاربردشناسی که بخش اعظم آنچه در یک بده‌بستان زبانی انتقال می‌یابد ملفوظ نمی شود. در قطعۀ تصویری نقل‌شده در این یادداشت، برگزفته از سریال دوستان، هنگامی که دو عبارتِ: My best friend and my sister I cannot believe

نقبی به یکی از ویژگی های کاربردشناختی زبان: دلالت‌های متقابل یک صورت‌بندی زبانی واحد Read More »

دلالت های متقابل یک عبارت در بیان راس

وقتی جاذبۀ قافیه خرد را زمین‌گیر می‌کند

ویژه‌نامه‌های زبان‌شناختی نامتوالی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «زبان، حقیقت و دست‌کاری‌های گفتمانی» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2022/12/خطای-شناختی-تناظر-سجع-با-حقیقت-قطعه-ای-اط-سزیال-دوستان.mp4 نویسنده: سهیل دانش زاده تکه‌ای کوتاه از یک قسمت از سریال دوستان که به‌خوبی از کیفیت فریبندۀ ساخت‌های زبانی هم‌قافیه یا آنچه که به Rhyme as Reason Effectیا  Eaton-Rosen phenomenon موسوم است، یاد می‌کند. پدیده‌ی «قافیه به‌مثابه‌ی دلیل» یا «سجع‌آوری به‌مثابه‌ی حجت‌آوری» یکی

وقتی جاذبۀ قافیه خرد را زمین‌گیر می‌کند Read More »

خطای شناختی قافیه به مثابه دلیل