مقاله‌های برگزیده

لوگوی زبان‌داد

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

مقاله‌های برگزیده

گونه‌شناسی جای‌نام‌ها در جغرافیای تاریخی ایران

بازنشر انتشار در: مجله‌ی پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، تابستان ۱۳۹۲ چکیده نام‌ها به‌تاثیر از عوامل گوناگون بر یک مکان جغرافیایی اطلاق می‌شوند و ریشه در نام موضوعات گوناگون دارند. جای‌نام‌ها با هویت ملی و پیشینه‌ی تاریخی یک جامعه و سرزمین در ارتباط هستند؛ نام‌ها جزییاتی از تاریخ و فرهنگ و ادبیات یک منطقه را […]

گونه‌شناسی جای‌نام‌ها در جغرافیای تاریخی ایران Read More »

بررسی هویت‌های چندگانه در نام‌گذاری رسمی و غیررسمی شهر رشت

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی زبان‌شناخت، تابستان ۱۳۹۹ نویسندگانبهمن زندی (استاد زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور)زهرا حسن‌زاده راد (دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور)بلقیس روشن (استاد زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور)محمدرضا احمدخانی (دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور) چکیدههدف اصلی انجام پژوهش حاضر بررسی مقولۀ هویت در نام‌گذاری رسمی (نام معابر) و نام‌گذاری غیررسمی (نام اماکن مسکونی و تجاری) شهر رشت

بررسی هویت‌های چندگانه در نام‌گذاری رسمی و غیررسمی شهر رشت Read More »

راهبردهای ترجمه در بازنمایی احساس عشق در رمان از انگلیسی به فارسی (رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی)

بازنشر انتشار نخست: زبان‌شناخت نویسندگان: بیتا قوچانی؛ احمد پاکتچی (دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، حسین صافی پیرلوجه (استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ) چکیده پژوهش حاضر با تمرکز بر مفهوم عاطفی عشق سعی دارد با اتخاذ رویکردی میان‌رشته‌ای بر اساس آرای اِکو در باب نشانه‌شناسی فرهنگی و ترجمه و همچنین توروپ

راهبردهای ترجمه در بازنمایی احساس عشق در رمان از انگلیسی به فارسی (رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی) Read More »

بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی پژوهشنامه‌ی انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی چکیده اين مقاله با هدف بررسی و نقد كتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شـناختی، نوشـتۀ اونگـرر و اشميت با ترجمۀ جهانشاه ميرزابيگی (1397)، نوشـته شـده اسـت. پـس از بررسـی مـتن انگليسی كتاب مشخص شد كه گرچه ايـن كتـاب يكـي از منـابع اصـلی و شـناخته‌شـدۀ زبان‌شناسی

بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی Read More »

نظام وجهیت در زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: مجله‌ی پژوهش‌های زبانی نویسندگاننگین ایلخانی‌پور (دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه تهران) و غلامحسین کریمی‌دوستان (استاد زبان‌شناسی، دانشگاه تهران) چکیدهدر این مقاله برآنیم تا الگویی برای مطالعۀ نظام‌مند وجهیّت پیش روی نهیم. با این هدف وجهیّت را پدیده‌ای زبانی می‌انگاریم که می‌تواند در سطح جمله، در سطح سازه‌های کوچک‌تر از جمله یا در سطح گفتمان

نظام وجهیت در زبان فارسی Read More »

توان‌خواه یا معلول؟ به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن با زبان گفتار

پازنشرانتشار نخست: ویژه‌نامه‌ی نامۀ فرهنگستان چکیده پژوهش حاضر به بررسی راهبردهای کاربردشناختی و معنایی دخیل در به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن‌ها با عام‌واژه‌ها (slang words) می‌پردازد. به این منظور داده‌های اصطلاحی از سه حوزه‌ی تخصصی روان‌شناسی، علوم سلامت و اعتیاد از میان مصوبه‌های فرهنگستان بان و ادب فارسی برگزیده شد. تعداد 439 به‌واژه‌ی

توان‌خواه یا معلول؟ به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن با زبان گفتار Read More »

استعاره‌های مفهومی در گونه‌ی علمی زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: ویژه‌نامه‌ی نامۀ فرهنگستان چکیده این پژوهش توصیفی – تحلیلی به بررسی استعاره‌های مفهومی بر اساس طبقه‌بندی لیکاف و جانسون (1980) در سه حوزه‌ی موضوعی، فیزیک،پزشکی و زبان‌شناسی می‌پردازد. پرسش‌هایی که مطرح می‌شوند عبارت‌اند از: استعاره‌های مفهومی در زبان علم به چه صورت نمود می‌یابند؟ و بسامد وقوع آنها در سه حوزه‌ی مزبور

استعاره‌های مفهومی در گونه‌ی علمی زبان فارسی Read More »

معرفت‌شناسی زبانی درون‌ماندگار نزد سوسور و یلمزلف: یک بررسی تطبیقی

بازنشرانتشار نخست:نشریه‌ی علم زبان چکیده ایده‌پردازی‌های اساساً بدیع سوسور در باب زبان و مسئلة نشانه که با انتشار کتاب گردآوری‌شدة دورة زبان‌شناسی عمومی به ساحت علوم انسانی معرفی شد، نوید چرخشی پایه‌ای در معرفت‌شناسی و ایجاد یک علم عمومی نوین جبرگون و رابطه‌بنیاد را می‌داد. این ایده‌ها را خیل عظیمی از زبان‌شناسان و دیگر دانشمندان علوم انسانی پی

معرفت‌شناسی زبانی درون‌ماندگار نزد سوسور و یلمزلف: یک بررسی تطبیقی Read More »

بررسی تابوی زبانی و واژگان اهریمنی در فرهنگ ایرانی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ زبان فارسی و گویش های ایرانی بسياري از انديشمندان حوزه‌هاي علوم انسـاني چـون مـردم‌شناسـي، روان‌شناسـي، جامعـه‌شناسـي و زبان‌شناسي به تابوهاي زباني و واژگان اهريمني، بـه خـاطر ارزش‌هـاي اخلاقـي و فرهنگـي آن توجـه كرده‌اند. تابو منعي است در برابـر نيـروي سـترگ، كـه هـم مقـدس اسـت و هـم نامقـدس، و نيـز در جامعه‌شناسي

بررسی تابوی زبانی و واژگان اهریمنی در فرهنگ ایرانی Read More »

استعاره های مفهومی زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی – پیکره ای

بازنشرانتشار نخست: مجلۀ مطالعات زبان ها و گویش های غرب ایران چکیدهاستعاره نوعی نگاشت منظّم بین دو حوزة مفهومی است. در استعاره حوزه­ای تجربی که حوزة مبدأ خوانده می­شود، بر حوزة دیگری که حوزة مقصداست، نگاشت می­شود. مفاهیم انتزاعی مانند زمان، به‌وسیلة استعارة مفهومی در ذهن بشر درک و مفهوم‌سازی می‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی

استعاره های مفهومی زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی – پیکره ای Read More »