تدقیقات لسانی

لوگوی زبان‌داد

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

تدقیقات لسانی

سیر تکاملی زبان – بخش اول

  بازنشر پس از هشتاد و نه سال  انتشار نخست: مجلۀ مهر، خردادماه 1313 سال دوم شمارۀ 1 حالات زبان در نشو و نما و ترقی و سیر تکاملی و انحطاط شباهت زیادی به زندگانی انسان دارد. زبان هم متولد می‌شود، نشو و نما می‌کند. دورۀ ترقی و انحطاط را پیموده و بالاخره به وادی عدم […]

سیر تکاملی زبان – بخش اول Read More »

تقسیم کلمه به ریشه و جزء

بازنشر پس از هشتاد و هشت سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شهریورماه 1314 سال سوم شمارۀ4 گرچه شمارۀ کلمات زیاد و اشکال آنها گوناگون می‌باشد لیکن اگر شکل صوتی را در نظر بگیریم می‌توانیم برای قسمت بیشتری از آنها طبقه‌بندی به عمل آورده کار تحقیق و فهم و شناختن مواضع استعمال آنها را برای خود آسان

تقسیم کلمه به ریشه و جزء Read More »

حکم و جمله

   بازنشر پس از هشتاد و هشت سال   انتشار نخست: مجلۀ مهر، آبان‌ماه 1314 سال سوم شمارۀ 6 در سه شمارۀ گذشتۀ «مهر» در اطراف کلمه و چگونگی آن بحث کردیم اینک در تعقیب آن مقالات دربارۀ جمله نیز گفتگو می‌کنیم و تا حدی که ممکن باشد به اختصار می‌پردازیم. جمله از نظر معنی –

حکم و جمله Read More »

در اطراف گفت و گوی زبان

بازنشر پس از هشتاد و هشت سال انتشار نخست: مجلۀ مهر تیرماه 1314 سال سوم شمارۀ 2 در محیط ما امروز نهضت جدیدی به نام زبان افکار مردمان منورالفکر را به خود متوجه ساخته و دامنۀ آن روز‌به‌روز بر وسعت خود می‌افزاید. از نقطه نظر اقناع احساسات ملی و فوائد و محسنات دیگر باید این

در اطراف گفت و گوی زبان Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش دوم

بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ ۲، سال ۱۳۱۳ در شمارۀ قبل تحت عنوان «سیر تکاملی زبان» جنبۀ لفظی آن را در نظر گرفته بحث نمودیم اینک به قسمت معنوی آن می‌پردازیم زیرا این قسمت هم مانند جنبۀ لفظی همواره در معرض تغییر و تحول و تکامل است. یکی

سیر تکاملی زبان – بخش دوم Read More »

فارسی ساختگی

  بازنشر پس از نود سال  انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ ۶، سال ۱۳۱۲ کسانی که خداوند خمیرۀ وجود ایشان را به آب ذوق و صفای قریحه سرشته و با اعطای این لطیفۀ غیبی به مقام جلیل پرستندگی مظاهر جمال و کمال ارتقاء داده و از سایر اجناس مردم ممیزشان کرده است هر گاه که

فارسی ساختگی Read More »

مُد جدید نویسندگی

  بازنشر پس از نود سال  انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ ۷، سال ۱۳۱۲ در شمارۀ اخیر مجلۀ مهر مقاله‌ای به قلم دوست فاضلم آقای اقبال آشتیانی خواندم و تعجب کردم. نمی‌دانم کلمۀ مد در فارسی زمان بیهقی یا فارسی قبل از فتح عرب چه بوده. از این‌رو اجازه می‌خواهم کلمۀ مزبور را در اینجا

مُد جدید نویسندگی Read More »

کلمه

انتشار نخست: مجله‌ی مهر بازنشر (در قالب متن جست‌وجوپذیر) پس از ۸۹ سال مبدأ و مرجع کلیه شعب زبان که دستور هم جزو آن‌هاست کلمه می‌باشد و آن مشتق از «کلم» عربی است به معنی خستن (جراحت وارد کردن) آمده و این انتقال از معنای حقیقی به مجازی از این روست که همچنان که از

کلمه Read More »

فصلی در باب لغت – بخش سوم

انتشار نخست: مجله‌ی مهر بازنشر (در قالب متن جست‌جوپذیر) پس از ۹۰ سال در ایالات و ولایات دوردست هم بسیاری لغات پراکنده و منتشر است که از ریشه اصیل اوستائی و سانسکریتی است. اساساً به قدري زبان‌های ولایتی مغشوش و تحریف شده است که به وصف نمی‌آید. نه لرزبان کرد را می‌فهمد، نه کردزبان بلوچ

فصلی در باب لغت – بخش سوم Read More »

فصلی از باب لغت – بخش دوم

انتشار نخست: مجله‌ی مهر بازنشر (در قالب متن جست‌وجوپذیر) پس از ۹۰ سال وسعت دایره لغات و اصطلاحات علمی و فنی امروزه زبان‌های اروپائی مرهون لغات بسیطی است که از زبان‌های لاتین و یونانی قدیم گرفته شده است و هر چه دامنه اکتشافات و اختراعات توسعه یابد و علوم و فنون جدیدی پیدا شود بی‌درنگ

فصلی از باب لغت – بخش دوم Read More »