زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

توان‌خواه یا معلول؟ به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن با زبان گفتار

پازنشرانتشار نخست: ویژه‌نامه‌ی نامۀ فرهنگستان چکیده پژوهش حاضر به بررسی راهبردهای کاربردشناختی و معنایی دخیل در به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن‌ها با عام‌واژه‌ها (slang words) می‌پردازد. به این منظور داده‌های اصطلاحی از سه حوزه‌ی تخصصی روان‌شناسی، علوم سلامت و اعتیاد از میان مصوبه‌های فرهنگستان بان و ادب فارسی برگزیده شد. تعداد 439 به‌واژه‌ی […]

توان‌خواه یا معلول؟ به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن با زبان گفتار Read More »

استعاره‌های مفهومی در گونه‌ی علمی زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: ویژه‌نامه‌ی نامۀ فرهنگستان چکیده این پژوهش توصیفی – تحلیلی به بررسی استعاره‌های مفهومی بر اساس طبقه‌بندی لیکاف و جانسون (1980) در سه حوزه‌ی موضوعی، فیزیک،پزشکی و زبان‌شناسی می‌پردازد. پرسش‌هایی که مطرح می‌شوند عبارت‌اند از: استعاره‌های مفهومی در زبان علم به چه صورت نمود می‌یابند؟ و بسامد وقوع آنها در سه حوزه‌ی مزبور

استعاره‌های مفهومی در گونه‌ی علمی زبان فارسی Read More »

سخنرانی غلامحسین کریمی‌دوستان در نشست جهانی‌های معنا

غلامحسین کریمی‌دوستان https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/11/دکتر-غلامحسین-کریمی-دوستان.mp4

سخنرانی غلامحسین کریمی‌دوستان در نشست جهانی‌های معنا Read More »

فواید شاهنامه از حیث لغت و صرف و نحو

بازنشر در قالب متن جست‌وجوپذیر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ۶، سال ۱۳۱۳ این کتابی که درین روزها در گیتی ولوله افکنده و نهصد و اند سال‌ست که بر جهان فرمانروایی می‌کند دریائی‌ست که سال‌ها در آن غوطه توان خورد. بعضی از حکمای الهی خدا را چنین وصف کرده‌اند که

فواید شاهنامه از حیث لغت و صرف و نحو Read More »

ابهام و ایجاز

  بازنشر پس از پنجاه و دو سال انتشار نخست: مجلۀ جنگ اصفهان، شمارۀ ۷، سال ۱۳۴۹ روشن شدن مسئلۀ «ابهام» در شعر و به‌‌خصوص شعر فارسی با آن سابقۀ هزار ساله اگر چه مستقیماً به روشن شدن تفاوت میان نظم و شعر وابسته است، لیکن از آنجا که شناختن و شناساندن مرز میان شعر

ابهام و ایجاز Read More »

محمد حقوقی

غلط املایی

بازنشر پس از هفتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ یادگار، شمارۀ ۴، آذر سال ۱۳۲۳ غیر از مردم لاابالی و بی‌مبالات هیچکس نیست که پیش از خروج از خانه و قدم نهادن در کوچه لااقل روزی یک بار خود را در آیینه نبیند و وضع سر و لباس و کفش و کلاه خود را

غلط املایی Read More »

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی

https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/11/Pinter.mp4 دو هفته پیش یک اکانت پرمخاطب در توییتر از زبان هارولد پینتر (نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نام‌دار) چنین نوشته است: «‏در خطابه‌ دریافت جایزه نوبل گفت «این‌طور نیست که چیزی کاملا درست یا غلط باشد، می‌تواند هم درست باشد و هم غلط. حقیقت همیشه گریزان است. هرگز آن را بطور کامل پیدا نمی‌کنید اما جستجو

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی Read More »

بازنگری کاربردگرایانۀ لوینسون در اصل مرجع گزینی نحو زایشی

بازنگری لوینسون در آرای گرایس او را به ابزارهای نظری لازم برای تبیین پدیده های نحوی مجهز می کند. به زعم وی استنتاج کاربردشناسی نه الزاماً در سطح پاره گفتار بافت وابسته که بر جمله مستقل از بافت نیز اعمال می شود. به بیان دیگر ملاحظات کاربردشناختی حتی پیش از وقوع یک پاره گفتار در

بازنگری کاربردگرایانۀ لوینسون در اصل مرجع گزینی نحو زایشی Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش چهارم

بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شهریورماه 1313 سال دوم شمارۀ 4 یکی از مراحل سیر تکاملی زبان انتقال از حقیقت مجاز است. به عبارت دیگر از زبان ساده و حسی زبان شعر پیدا می‌شود به این معنی که ابتدا کلمات و جمل مطابق با عین موضوع و مدلول خود استعمال

سیر تکاملی زبان – بخش چهارم Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش سوم

بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، مردادماه 1313 سال دوم شمارۀ 3 در این مقاله مجملی از پیدایش و توسعۀ اقسام مختلفۀ صرفی کلمات بحث می‌کنیم. در دستورهای زبان معمولاً کلمات را به هشت یا نه قسم تقسیم می‌کنند (از قبیل اسم و فعل و ملحقات و متعلقات آنها و اقسام

سیر تکاملی زبان – بخش سوم Read More »