زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

بررسی ویژگی‌های عبارت‌های زبان‌گیر و تحلیل ساختار آنها در زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی عبارت زبان‌گیر عبارتی است که شرایط رخداد لغزش زبانی در آن به صورت عمدي ایجاد شده باشد. کاربرد عبارت زبان گیر بدین صورت است که از کسی خواسته می شود که آن را چند بار بی درنگ و پشت سر هم بازگو کند. هدف از طرح عبارت هاي زبان گیر […]

بررسی ویژگی‌های عبارت‌های زبان‌گیر و تحلیل ساختار آنها در زبان فارسی Read More »

تأثیر گونۀ گفتمانی بر الگوی کاربست سازوکارهای مجاززدایی: بررسی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی متون ادبیات داستانی و متون فلسفی

بازنشر انتشار نخست: کتاب مجموعه مقالات نخستین همایش ملی ادبیات داستانی و ترجمه چکیدههدف از این پژوهش، که عزیمتگاه آن تأمل در شیوه‌های برهمکنش نوعِ گفتمان و شیوۀ ترجمه است، شناسایی و مقایسۀ میزان اقبال مترجمان فارسی به سازوکارهای تصریح ترجمه‌ای در حوزۀ عملیات تعبیرگری توجه – مشخصاً مجاززدایی و تقویت ارجاع به قالب – در

تأثیر گونۀ گفتمانی بر الگوی کاربست سازوکارهای مجاززدایی: بررسی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی متون ادبیات داستانی و متون فلسفی Read More »

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی چکیدهدر این مقاله به بررسی ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی میپردازیم که در آن مطابقه میان تجربه گر و فعل از طریق واژه بستی صورت میگیرد که میزبان آن سازۀ پیشا فعلی ست. عدم وجود مطابقۀ کانونی برخی از پژوهشگران را بر آن داشته که تجربه گر را مبتدای

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی Read More »

رابطه ادبیات و لغزش های زبانی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی چکیده ادبیات بدان گونه که در این مقاله از آن یاد شده، یکی از زیرمجموعه های هنر و در زمره ی حقیقت و زیبایی به شمار می رود. این نوع هنری که در فرهنگ ایران و زبان فارسی بیشتر به شعر و سروده تعبیر یافته، مانند هر پدیده‌ی دیگری خاستگاهی

رابطه ادبیات و لغزش های زبانی Read More »

گویش شناسی اشعار باباطاهر و اهمیت آن در بازسازی زبان بومی پیشین همدان

بررسی ویژگیهای گویشی اشعار باباطاهر از دیرباز همواره مورد توجه شمار زیادی از پژوهشگران شاخههای مختلف علوم انسانی قرار گرفته است ولی با وجود پژوهشهای بسیار، نتایج ارائه شده به دلیل استفاده از شیوههای بررسی نادرست، اشتباهات چشمگیری را به همراه دارند. عمده این مشکلات از آگاهی ناکافی از دانش ردهشناسی زبانهای ایرانی نشأت می گیرند.

گویش شناسی اشعار باباطاهر و اهمیت آن در بازسازی زبان بومی پیشین همدان Read More »

مبانی روش‌های درمان زبان‌پریشی

بازنشر  انتشار نخست: مجلۀ تازه‌های روان‌درمانی چکیده طی دو قرن گذشته در پژوهش های روان‌پزشکی و در چند دهۀ اخیر در پژوهش‌های علمی بین رشته‌ای وابسته با توان‌بخشی گفتار و زبان درباره ماهیت زبان‌پریشی و روش‌های درمانی آن پژوهش‌های زیادی انجام شده است، ولی با توجه به پیچیدگی ماهیت زبان و رابطۀ زبان و مغز 

مبانی روش‌های درمان زبان‌پریشی Read More »

اجازه بدهید غلط بنویسیم

بازنشر  انتشار : مجله‌‌ی آدینه، ۱۳۶۷ بد نیست گفتگو درباره این کتاب را با نقل مطلبی از رابرت هال، زبان‌شناس آمریکایی آغاز کنیم. میدانیم که در زبان انگلیسی در خطاب بین مفرد و جمع فرقی نیست و در هر دو مورد ضمیر you به کار گرفته می‌شود اما همیشه چنین نبوده است. هال در کتاب

اجازه بدهید غلط بنویسیم Read More »

سخنرانی دکتر محمدرضا باطنی در همایش زبان و مغز

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی

بازنشر  انتشار نخست: مجموعه مقالات نخستین همایش ملی زبان‌شناسی، ایران‌شناسی و مطالعات ترجمه چکیده در زبانشناسی شناختی معنی محصول مشارکتِ توأمان محتوای مفهومی و نحوه تعبیرگری آن محتوا تلقی میشود. مقصود از تعبیرگری درک و ترسیم یک موقعیتِ واحد به شیوههای گوناگون است. به رغم دخالت هر دو عامل مزبور در تشکیلِ معنی منزلت این

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی Read More »

معرفی و نقد کتاب دستور شناختی: درآمدی مقدماتی

بازنشر انتشار نخست: ویژه‌نامۀ نامۀ فرهنگستان زبان‌شناسی شناختی یکی از سه نگرش عمده زبان‌شناسی معاصر و در ردیف نگرش‌های صورت‌گرا و نقش‌گرا در نظر گرفته می شود (دبیرمقدم، 9: 1389).خاستگاه آن اساساً به نخستین سال های دهه 1970 میلادی و ناخشنودی پژوهندگان حوزه‌ی زبان از رویکردهای صورت گرا باز می گردد. سرچشمه‌های آن را باید در

معرفی و نقد کتاب دستور شناختی: درآمدی مقدماتی Read More »

چرا ترکیب فاصله‌گذاری اجتماعی از نظرگاه زبان‌‌شناسی شناختی نابه‌جا و ناکارا است؟

بازنشر انتشار نخست: انجمن زبان‌شناسی ایران از همان نخستین روزهای رواج اصطلاح‌های social distancing و social distance در جهان انگلیسی‌زبان به نارسایی و، مهم‌تر از آن، به غلط‌اندازیِ این نماد زبانی اشاره شده است. خاستگاه این نقدها عمدتاً سنت‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی بوده است. با این حال، چند زبان‌شناس، از جمله دیوید کریستال، خطای گفتمانی حاکم

چرا ترکیب فاصله‌گذاری اجتماعی از نظرگاه زبان‌‌شناسی شناختی نابه‌جا و ناکارا است؟ Read More »