زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

مقایسه پدیده‌ی مکث در بیان شفاهی روایت در میان دختران و زنان

بازنشر  انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی در بيان روايت سخنگويان از يک واحد آگاهی به واحد آگاهی ديگر تفاوت‌های نشانداری از خود نشان می‌دهند. ميزان تغيير در فضای روايت (فضا، زمان، افراد و فعاليت پس‌زمينه‌ای) منجر به تفاوت در ميزان مکث می‌شود. آنچه در پردازش مکث در روايت و از ديدگاه شناختی قابل تأمل است، […]

مقایسه پدیده‌ی مکث در بیان شفاهی روایت در میان دختران و زنان Read More »

انسان مداری و بازنمود آن در تعریف حیوانات در فرهنگ فارسی معین

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی چکیدهزبانشناسی زيست‌بومی رويکردی نوين در پژوهش‌های زبانی است که به تبيين چرايی و چگونگی تأثيرگذاری کردارهای زبانی بر  رفتار اجتماعی سخنوران زبانی و پيامدهای آن بر محيط زيست و گونه های زيستی می پردازد. بررسی جايگاه انسان و شيوهّ بازنمايی حيوانات در فرهنگ فارسی معين بر اساس دستاوردهای زبانشناسی زيست

انسان مداری و بازنمود آن در تعریف حیوانات در فرهنگ فارسی معین Read More »

بررسی ویژگی‌های عبارت‌های زبان‌گیر و تحلیل ساختار آنها در زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی عبارت زبان‌گیر عبارتی است که شرایط رخداد لغزش زبانی در آن به صورت عمدي ایجاد شده باشد. کاربرد عبارت زبان گیر بدین صورت است که از کسی خواسته می شود که آن را چند بار بی درنگ و پشت سر هم بازگو کند. هدف از طرح عبارت هاي زبان گیر

بررسی ویژگی‌های عبارت‌های زبان‌گیر و تحلیل ساختار آنها در زبان فارسی Read More »

تأثیر گونۀ گفتمانی بر الگوی کاربست سازوکارهای مجاززدایی: بررسی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی متون ادبیات داستانی و متون فلسفی

بازنشر انتشار نخست: کتاب مجموعه مقالات نخستین همایش ملی ادبیات داستانی و ترجمه چکیدههدف از این پژوهش، که عزیمتگاه آن تأمل در شیوه‌های برهمکنش نوعِ گفتمان و شیوۀ ترجمه است، شناسایی و مقایسۀ میزان اقبال مترجمان فارسی به سازوکارهای تصریح ترجمه‌ای در حوزۀ عملیات تعبیرگری توجه – مشخصاً مجاززدایی و تقویت ارجاع به قالب – در

تأثیر گونۀ گفتمانی بر الگوی کاربست سازوکارهای مجاززدایی: بررسی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی متون ادبیات داستانی و متون فلسفی Read More »

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی چکیدهدر این مقاله به بررسی ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی میپردازیم که در آن مطابقه میان تجربه گر و فعل از طریق واژه بستی صورت میگیرد که میزبان آن سازۀ پیشا فعلی ست. عدم وجود مطابقۀ کانونی برخی از پژوهشگران را بر آن داشته که تجربه گر را مبتدای

ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی Read More »

رابطه ادبیات و لغزش های زبانی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی چکیده ادبیات بدان گونه که در این مقاله از آن یاد شده، یکی از زیرمجموعه های هنر و در زمره ی حقیقت و زیبایی به شمار می رود. این نوع هنری که در فرهنگ ایران و زبان فارسی بیشتر به شعر و سروده تعبیر یافته، مانند هر پدیده‌ی دیگری خاستگاهی

رابطه ادبیات و لغزش های زبانی Read More »

گویش شناسی اشعار باباطاهر و اهمیت آن در بازسازی زبان بومی پیشین همدان

بررسی ویژگیهای گویشی اشعار باباطاهر از دیرباز همواره مورد توجه شمار زیادی از پژوهشگران شاخههای مختلف علوم انسانی قرار گرفته است ولی با وجود پژوهشهای بسیار، نتایج ارائه شده به دلیل استفاده از شیوههای بررسی نادرست، اشتباهات چشمگیری را به همراه دارند. عمده این مشکلات از آگاهی ناکافی از دانش ردهشناسی زبانهای ایرانی نشأت می گیرند.

گویش شناسی اشعار باباطاهر و اهمیت آن در بازسازی زبان بومی پیشین همدان Read More »

مبانی روش‌های درمان زبان‌پریشی

بازنشر  انتشار نخست: مجلۀ تازه‌های روان‌درمانی چکیده طی دو قرن گذشته در پژوهش های روان‌پزشکی و در چند دهۀ اخیر در پژوهش‌های علمی بین رشته‌ای وابسته با توان‌بخشی گفتار و زبان درباره ماهیت زبان‌پریشی و روش‌های درمانی آن پژوهش‌های زیادی انجام شده است، ولی با توجه به پیچیدگی ماهیت زبان و رابطۀ زبان و مغز 

مبانی روش‌های درمان زبان‌پریشی Read More »

اجازه بدهید غلط بنویسیم

بازنشر  انتشار : مجله‌‌ی آدینه، ۱۳۶۷ بد نیست گفتگو درباره این کتاب را با نقل مطلبی از رابرت هال، زبان‌شناس آمریکایی آغاز کنیم. میدانیم که در زبان انگلیسی در خطاب بین مفرد و جمع فرقی نیست و در هر دو مورد ضمیر you به کار گرفته می‌شود اما همیشه چنین نبوده است. هال در کتاب

اجازه بدهید غلط بنویسیم Read More »

سخنرانی دکتر محمدرضا باطنی در همایش زبان و مغز

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی

بازنشر  انتشار نخست: مجموعه مقالات نخستین همایش ملی زبان‌شناسی، ایران‌شناسی و مطالعات ترجمه چکیده در زبانشناسی شناختی معنی محصول مشارکتِ توأمان محتوای مفهومی و نحوه تعبیرگری آن محتوا تلقی میشود. مقصود از تعبیرگری درک و ترسیم یک موقعیتِ واحد به شیوههای گوناگون است. به رغم دخالت هر دو عامل مزبور در تشکیلِ معنی منزلت این

تحلیل پیکره بنیادِ دگرگونیِ فرایندهای مفهوم سازانه در ترجمه از منظر زبانشناسی شناختی Read More »