بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی جستارهای زبانی چکیده در این مقاله به بررسی گفتمانی ابیات تخلص در غزل‌های حافظ پرداخته شده است؛ چنان‌که با نگاه گفتمان‌شناختی باختینی به ابیات تخلص حافظ روشن شد که هرچند در همۀ آنها حافظ خود را خطاب قرار می‌دهد و بیت آخر را به عنوان امضای اشعارش به گونه‌ای نتیجه‌گیرانه می‌سراید، […]
حافظ و خود دیگر: بررسی زبانشناختی چندصدایی در تخلص غزل‌های حافظ Read More »
بازنشر انتشار نخست: مجلۀ بخارا – ۱۳۸۴ میان غزل‌های سعدی و حافظ تفاوت‌های فراوان به چشم می‌خورد. این تفاوت‌ها یا ریشه در معنا و مضمون آنها دارند، یا در نظرگاه آنها، یا در طرز تلقی، یا ساخت و پرداخت ادبی و یا زبان و شیوه برخورد با آن. طرح و تحلیل هر یک از این
شعر زبان سعدی و زبان شعر حافظ Read More »
بازنشر پس از پنجاه و سه سالانتشار نخست: مجله‌ی سخن مجلۀ محترم سخن در صفحات ۲۱۵-۲۲۴ شماره تیرماه آن مجله درباره کتاب «معنی‌شناسی» تألیف نگارنده این سطور مطلبی درج شده بود که شاید نیاز به تذکری داشته باشد. در این نوشته انتقادکننده نخست شش جمله از جملات کتاب را نقل کرده و بدان ایراد وارد دانسته
پاسخ به انتقاد دکتر محمدرضا باطنی از کتاب معنی‌شناسی Read More »
بازنشر (پس از پنجاه و سه سال)انتشار نخست: مجلۀ سخن (تیر 1348) نقد کتاب معنی‌شناسی (تألیف دکتر منصور اختیار انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۸، ۲۶۵ صفحه (قیمت ۶۰ ریال) زبان برای بشر پدیده‌ای ست بسیار کهن که تاریخ پیدایش آن را دقیقاً نمی‌توان تعیین کرد. توجه به زبان و مطالعه آن نیز بسیار قدیم است. دانشمندان
نقد کتاب معنی‌شناسی تألیف دکتر منصور اختیار استاد دانشکدۀ ادبیات Read More »
بازنشر: انتشار: مجله‌ی آدینه، فروردین ۱۳۶۸ درباره زیبایی، شیرینی، گنجینۀ ادبی و دیگر محاسن زبان فارسی سخن بسیار شنیده‌ایم. اکنون شاید وقت آن رسیده باشد که با واقع‌بینی به مطالعۀ زبان فارسی بپردازیم و ببینیم که آیا این زبان می‌تواند جوابگوی نیازهای امروز جامعۀ ما باشد آیا در آن کاستی‌های یافت می‌شود و اگر یافت می‌شود
ویژه‌نامه‌های نامتوالی زبانشناختی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «جنسیت‌زدگی در زبان» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2022/12/فرهنگ-سوگ-و-نام-گذاری-تجربه-ها.mp4 براندا در تک‌گویی ماخولیایی این بریده (برگرفته از سریال توجه‌برانگیز Six Feet Under)، که از پسِ مرگ تکان‌دهنده‌ی کودکی پنج‌ساله بیان می‌شود،می٬گوید که اگر همسر کسی بمیرد در انگلیسی به آن کس،برحسب آنکه «مرد» است، یا «زن»، widow یا widower می‌گویند؛ براندا ادامه می‌دهد
بازنشر انتشار نخست: انجمن زبان‌شناسی ایران انتشار اطلاعات نادرست در حوزه‌ی همه‌گیری کووید – 19 از رهگذر ترجمهی نادرست: تحلیل و تبیینِ شناختیِ یک نمونه‌ی پرتکرار دو هفته پیش یک توییتِ فارسی از «نکته‌ای جذاب» در خصوص میزان کارایی مداخله‌های غیردارویی (non-pharmaceutical interventions) در جلوگیری از گسترش بیماری کووید-19 خبر می‌داد. آن «نکتۀ جذاب»، که به
تحلیل و تببین شناختی ترجمهی غلط در حوزه همه گیری کرونا Read More »
بازنشر انتشار نخست: مجلۀ زبان‌شناسی اجتماعیتابستان ۱۳۹۹ در شش دهۀ اخیر توصیف مصادیق جنسیت‌زدگی در زبان و ارزیابی انتقادی این مظاهر گسترش چشمگیری یافته است. انگیزۀ نظری این توجه کم‌سابقه این مدعای زبان‌شناسی انتقادی است که بر حسب آن رویدادهای زبانی، همزمان، مولّد و فراوردۀ ساختارهای اجتماعی‌اند و الگوهای حاکم بر بازنمایی‌های زبانی بالقوه متأثر از
جنسیت زدگی گفتمانی در جوک فارسی Read More »
پژوهش حاضر چگونگی پردازش واژههای مرکب غیرفعلی هسته آغازین و هسته پایانی اسم- اسم و تأثیر نقش هستۀ نحوی و جایگاه سازه در پردازش آنها را در زبان فارسی از طریق تکالیف نامیدن در مواجهه و تکرار شنیداری در بیماران زبانپریش بروکا بررسی میکند. سه بیمار زبانپریش بروکا (دو مرد و یک زن)در تکلیفِ نامیدن،
بازنشر انتشار نخست: نشریۀ پژوهش‌های زبانی نمود دستوري کیفیت انجام رویداد توسط فعل را عمدتاً در قالب یکی از دو حالت پایان‌یافته (تام) یا در جریان (ناقص) نشان می‌دهد. در این مقاله تأثیر روانشناختی نمود تام و ناقص بر برجسته‌سازي مشارکان مختلف رویداد در قالب تفسیر ضمیر فاعلی سومشخص مفرد و گزینش روابط گفتمانی در زبان
بررسی روان زبانشناختی تأثیر نمود دستوری بر تفسیر ضمیر فاعلی مبهم در روابط گفتمانی Read More »
