زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

نشان‌گرهای زبانی ساخت‌های کذب در فارسی: یک پژوهش زبانی ـ اجتماعی

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی زبان‌شناخت چکیده هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل ساخت‌های دروغ در زبان فارسی است و در این راستا به بررسی رابطۀ بین میزان استفاده از «نشان‌گرهای احتیاط»، «نشانگرهای نفی»، «کلمات حسی»، «کلمات مجزاگر» و «ضمایر» با کذب جملات پرداخته شده است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در یک […]

نشان‌گرهای زبانی ساخت‌های کذب در فارسی: یک پژوهش زبانی ـ اجتماعی Read More »

مقایسه بازنمود عواطف و استعاره‌های مفهومی در زبان ناشنوایان و شنوایان بالغ

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگان: سارا موسوی نسب و فریده حق‌بینچکیدهدر مقاله حاضر بازنمود استعاره مفهومی به‌ویژه استعاره عشق در زبان ناشنوایان و تفاوت‌های آن با فارسی‌زبانان شنوا مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور با 28 ناشنوا حول محور احساسات و روابط عاشقانه مصاحبه انجام شد. به منظور دستیابی به یک جامعه

مقایسه بازنمود عواطف و استعاره‌های مفهومی در زبان ناشنوایان و شنوایان بالغ Read More »

بررسی میزنوشته‌های دبیرستان‌های دخترانه از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی

  بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی زبان‌شناسی اجتماعی نویسندگان: سارا جوکار، بهمن زندی، حسینرحمانی و علی‌رضا قلی فامیان چكیده هدف مقالۀ حاضر بررسی میزنوشته‌های دبیرستان‌های دخترانه از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی است. در این راستا ابتدا پژوهش‌های پیشین و همسو، معرفی و سپس مبانی نظری مربوط ارائه شدند. برای جمع‌آوری داده‌های این پژوهش از عکس‌برداری استفاده شده است

بررسی میزنوشته‌های دبیرستان‌های دخترانه از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی Read More »

آگاهی زبانی کن لوچ: بازنمایی گونه‌ای عالم‌گیر از لفظ‌پردازی‌های غلط‌انداز

ویژه‌نامه‌های زبان‌شناختی نامتوالی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «زبان، حقیقت و دست‌کاری‌های گفتمانی» https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/01/حسن-تعبیرهای-رایج-در-جهان-شرکت-ها-.mp4 در قطعه‌ی بالا، که برگرفته از سکانس آغازین فیلم Sorry We Missed You به کارگردانی کن لوچ است، صورت‌بندی‌های زبانی غلط‌اندازی گنجانده شده‌اند؛ لفاظی‌هایی «حساب‌شده» که بخشی از ژارگون عالم‌گیرِ متاخرِ در “جهان شرکت‌ها” را تشکیل می‌دهند. مصاحبه‌کننده به مصاحبه‌شونده می‌گوید در اینجا

آگاهی زبانی کن لوچ: بازنمایی گونه‌ای عالم‌گیر از لفظ‌پردازی‌های غلط‌انداز Read More »

ویژه نامه نامتوالی زبان، حقیقت و دستکاری

بررسی تأثیر عوامل دخیل در درک معنای استعارات و سنجش اعتبار روان‌شناختی آن‌ها

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبانی چکیدهتحقیق حاضر، طرحی آزمایشی تصادفی است که در آن، به بررسی فرضیه برجستگی تدریجی پرداخته شده است تا بررسی شود عامل مهم در دسترسی به معنا چیست. در فرضیه برجستگی تدریجی اعتقاد بر این است که در فرایند درک، ابتدا معنایی فعال می‌شود که برجسته‌تر است یعنی آشناتر پربسامدتر، نمونه

بررسی تأثیر عوامل دخیل در درک معنای استعارات و سنجش اعتبار روان‌شناختی آن‌ها Read More »

بازتاب روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی

بازنشر انتشار نخست: فصلنامه‌ی فرهنگ و ادبیات عامه تابستان ۱۳۹۵ چکیده یکی از عرصه‌های تجلی روابط خویشاوندی زبان، ادبیات عامه و به ویژه ضرب‌المثل‌ها هستند. پژوهش حاضر به بررسی انعکاس روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی می‌پردازد. به این منظور، ضرب‌المثل‌هایی انتخاب شدند که در آن‌ها واژه‌هایی برای ارجاع به خویشاوندان به کار رفته است. ضرب‌المثل‌های

بازتاب روابط خویشاوندی در ضرب‌المثل‌های فارسی Read More »

بررسی مقایسه‌ای استعاره‌های خشم در زبان فارسی و انگلیسی

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگان:محمدامین صراحی و  محمد عموزاده چکیده مقاله حاضر به مقایسه استعاره‌های مربوط به احساس خشم در زبان‌های فارسی و انگلیسی بر اساس الگوی شناختی_زبانی لیکاف و کاوکسس (۱۹۸۷) می‌پردازد. داده‌های این تحقیق بر اساس الگوی تشخیص استعاره از عبارات و اصطلاحات مربوط به احساس خشم استخراج گردیدند و

بررسی مقایسه‌ای استعاره‌های خشم در زبان فارسی و انگلیسی Read More »

کاربرد استعاره در بیان بیماری سرطان

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگان: راحله ایزدی‌فر و مهران گاز وهابیان چکیده پزشکان متخصصان، بیماران و خانواده‌های آنان و رسانه‌ها از زبان توصیفی برای بیان و انتقال تأثیر تجربه بیماری سرطان استفاده می‌کنند و استعاره‌های مفهومی نقش مهمی در درک جنبه‌های مختلف مفهوم‌سازی احساس و تجربه‌ی احساسی ایفا می‌کنند. از دیدگاه زبانشناسی

کاربرد استعاره در بیان بیماری سرطان Read More »

بررسی حسن تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی نویسندگاه: سجاد موسوی و ابراهیم بدخشانچکیدههدف مقالۀ حاضر، بررسی سازوکارهای ساخت معنای حسن تعبیری در زبان فارسی با استناد بر رویکرد گفتمانی کرسپوفرناندر (2005) است. از این منظر، حسن تعبیر پدیدهای دو وجهی است: ابتدا، به عنوان فرایندی که بر روی مفاهیم تابو و ناخوشایند (مانند ممنوعیت‌های مربوط به مسائل جنسی و

بررسی حسن تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی Read More »

علم اشتقاق لغات

بازنشر (پس از نود و هفت سال) انتشار نخست: نشریه‌ی ایرانشهر در ضمنِ علومی که در قرن‌های اخیر در ممالک فرنگ تولد و تکامل یافته یکی هم علم اشتقاق لغات و یا زبانشناسی است، این علم نتیجه تتبعات و  تحقیقاتی است که علمای غرب در معرفت ملل و اقوام به عمل آورده‌اند.پس از کشف خطوط

علم اشتقاق لغات Read More »