زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان‌داد

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی

https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/11/Pinter.mp4 دو هفته پیش یک اکانت پرمخاطب در توییتر از زبان هارولد پینتر (نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نام‌دار) چنین نوشته است: «‏در خطابه‌ دریافت جایزه نوبل گفت «این‌طور نیست که چیزی کاملا درست یا غلط باشد، می‌تواند هم درست باشد و هم غلط. حقیقت همیشه گریزان است. هرگز آن را بطور کامل پیدا نمی‌کنید اما جستجو […]

ترجمه‌ی تحریف‌آمیز به‌منظور خواستنی – جلوه‌دادنِ چرندپردازی Read More »

بازنگری کاربردگرایانۀ لوینسون در اصل مرجع گزینی نحو زایشی

بازنگری لوینسون در آرای گرایس او را به ابزارهای نظری لازم برای تبیین پدیده های نحوی مجهز می کند. به زعم وی استنتاج کاربردشناسی نه الزاماً در سطح پاره گفتار بافت وابسته که بر جمله مستقل از بافت نیز اعمال می شود. به بیان دیگر ملاحظات کاربردشناختی حتی پیش از وقوع یک پاره گفتار در

بازنگری کاربردگرایانۀ لوینسون در اصل مرجع گزینی نحو زایشی Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش چهارم

بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شهریورماه 1313 سال دوم شمارۀ 4 یکی از مراحل سیر تکاملی زبان انتقال از حقیقت مجاز است. به عبارت دیگر از زبان ساده و حسی زبان شعر پیدا می‌شود به این معنی که ابتدا کلمات و جمل مطابق با عین موضوع و مدلول خود استعمال

سیر تکاملی زبان – بخش چهارم Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش سوم

بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، مردادماه 1313 سال دوم شمارۀ 3 در این مقاله مجملی از پیدایش و توسعۀ اقسام مختلفۀ صرفی کلمات بحث می‌کنیم. در دستورهای زبان معمولاً کلمات را به هشت یا نه قسم تقسیم می‌کنند (از قبیل اسم و فعل و ملحقات و متعلقات آنها و اقسام

سیر تکاملی زبان – بخش سوم Read More »

سیر تکاملی زبان – بخش اول

  بازنشر پس از هشتاد و نه سال  انتشار نخست: مجلۀ مهر، خردادماه 1313 سال دوم شمارۀ 1 حالات زبان در نشو و نما و ترقی و سیر تکاملی و انحطاط شباهت زیادی به زندگانی انسان دارد. زبان هم متولد می‌شود، نشو و نما می‌کند. دورۀ ترقی و انحطاط را پیموده و بالاخره به وادی عدم

سیر تکاملی زبان – بخش اول Read More »

تقسیم کلمه به ریشه و جزء

بازنشر پس از هشتاد و هشت سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شهریورماه 1314 سال سوم شمارۀ4 گرچه شمارۀ کلمات زیاد و اشکال آنها گوناگون می‌باشد لیکن اگر شکل صوتی را در نظر بگیریم می‌توانیم برای قسمت بیشتری از آنها طبقه‌بندی به عمل آورده کار تحقیق و فهم و شناختن مواضع استعمال آنها را برای خود آسان

تقسیم کلمه به ریشه و جزء Read More »

حکم و جمله

   بازنشر پس از هشتاد و هشت سال   انتشار نخست: مجلۀ مهر، آبان‌ماه 1314 سال سوم شمارۀ 6 در سه شمارۀ گذشتۀ «مهر» در اطراف کلمه و چگونگی آن بحث کردیم اینک در تعقیب آن مقالات دربارۀ جمله نیز گفتگو می‌کنیم و تا حدی که ممکن باشد به اختصار می‌پردازیم. جمله از نظر معنی –

حکم و جمله Read More »

در اطراف گفتگوی زبان

بازنشر پس از هشتاد و هشت سال انتشار نخست: مجلۀ مهر تیرماه 1314 سال سوم شمارۀ 2 در محیط ما امروز نهضت جدیدی به نام زبان افکار مردمان منورالفکر را به خود متوجه ساخته و دامنۀ آن روز‌به‌روز بر وسعت خود می‌افزاید. از نقطه نظر اقناع احساسات ملی و فوائد و محسنات دیگر باید این

در اطراف گفتگوی زبان Read More »

دست‌اندازهای زبانی در اعلام یک «طلاق»: شکافتن نمونه‌ای از هشتاد سال پیش

ویژه‌نامه‌های زبان‌شناختی نامتوالی زبان‌دادبرگرفته از: ویژه‌نامه‌ی نامتوالی «زبان، حقیقت و دست‌کاری‌های گفتمانی» به کار بستنِ سازوکارهای سازندۀ حسن‌تعبیر  یا به‌گویی (euphemism) در بازنمایی «طلاق» در انواع سیاق‌های سخن پیشینه‌ای طولانی دارد؛ یکی از واپسین نمونه‌های شهرت‌یافتۀ بهره‌‌برداری از فن‌آوری‌های متاخرِ به‌گویانه در گزارشِ طلاق، هشت سال پیش در اعلامیه‌ای نمودار شد که بنا بود که طلاق

دست‌اندازهای زبانی در اعلام یک «طلاق»: شکافتن نمونه‌ای از هشتاد سال پیش Read More »

رویابینِ زبان: میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی

به‌شورِ سردِ میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی هنجار غالب در ترجمه‌ی فارسی رواشماریِ جادادنِِ مقوله‌های پرشمارِ ناآشنا زیر سایه‌ی مقوله‌های کم‌شمار آشنا، و به‌این‌ترتیب رواشماریِ «نفهمیدنِ» مقوله‌های ناآشنا است؛ گرایشی «طبیعیت‌زده» در الگوهای کانونی و قدردیده‌ی ترجمه‌ی فارسی که تاب‌نیاوردنِ پیچیدگی‌ها و ناآشنایی‌های متن مبدأ را در زرورقِ بازآفرینیِ فارسی‌شده‌ی متن اصلی می‌پوشاند و زبان‌ورزیِ فارسی را، به‌اندازه‌ی

رویابینِ زبان: میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی Read More »

میرشمس الدین ادیب سلطانی