منیژه میرمکری و بهمن زندی
۱- دکتری زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد سنندج ۲- استاد زبانشناسی، دانشگاه پیام نور
بازنشر
انتشار نخست: فصلنامهی مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، سال پنجم، شمارۀ ۱۹، زمستان ۱۳۹۶
چکیده
این مقاله جهت بررسی سیر تحول نامگذاری در دورهای ۱۲ساله، در شهر مهاباد تهیه و تدوین گشته است. بدین منظور، ۴۶۸۲ نام متولدین سالهای ۱۳۷۴ الی ۱۳۸۵ از مدارس این شهر گردآوری شد. نامها از منظر هویت در چهار گروه هویتی دستهبندی شدند. دادهها در هر یک از گروههای هویتی هم به صورت کلی و هم به تفکیک جنسیت با روشهای آمار توصیفی و آزمون استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتههای تحقیق نشان داد که نامهای برگرفته ازهویت ملی بالاترین فراوانی را داشته و پس از آن نامهای مذهبی قرار دارند. نامهای کردی سومین گروه از نظر فراوانی بوده و پس از آن، نامهای برآمده از هویت فراملی قرار دارند. با این وجود، بررسی سیر تحول نامها نشان داد نامهای باهویت ملی و هویت مذهبی، در هر دو جنس، در طول این دورۀ زمانی روندی کاهشی داشتهاند. این پژوهش همچنین نشان میدهد گرایش به نامهای باهویت کردی، درهر دو جنس سیری افزایشی داشته و گرایش به استفاده از نامهای فراملی در نامگذاری دختران، افزایش و در نامگذاری فرزندان پسر، روندی کاهشی در پیش گرفته است. در خصوص نامهای با هویت کردی و ملی که به زیرمقولۀ نامهای کهن، مشاهیر، طبیعت و مفهومی تقسیم شد، مشاهده گردید گرایش به استفاده از نامهای کهن، در این دو گروه هویتی، برای هر دو جنس افزایش یافته است.
کلیدواژهها: زبانشناسی اجتماعی، نامشناسی، نامگذاری، هویت، جنسیت، مهاباد.