نویسندگان: مرتضى تقوى، محمدرضا هاشمى
چکیده
یکی از مسائل مهم در حوزه مطالعات توصیفی ترجمه مفهوم جهانی‌های ترجمه است که موضوع آن یافتن ویژگی‌های خاص و بارز زبان ترجمه‌ای به مثابه زبانی متفاوت از زبان مبدأ و مقصد است. پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به تفاوت‌های بین زبان‌ها آیا ویژگی‌های جهانی ادعایی (که عمدتاً حاصل بررسی بر روی زبان‌های اروپایی هستند) در زبان‌های غیراروپایی نیز وجود دارند یا خير. مطالعه حاضر با استفاده از تقسیم‌بندی چسترمن (2004) از جهانی‌ها به دو نوع «جهانی‌های مبدأ» و «جهانی‌های مقصد»، دسته دوم را مورد واکاوی قرار می‌دهد. این پژوهش، با استفاده از یک پیکره مقایسه‌ای برساخته از متون توضیحی فارسی تألیفی و ترجمه‌ای، دو جهانی «ساده‌سازی» و «تصریح» را مورد بررسی قرار می‌دهد. نتایج این مطالعه، در پرتو یافته‌های مربوط به ویژگی‌های فارسی ترجمه‌ای، وجود ویژگی‌های جهانی ادعایی در فارسی ترجمه‌ای را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از ویژگی‌های مستخرج از پیکره مقایسه‌ای زبان فارسی با نظریات پیشین مطرح شده همخوانی ندارند.

واژه‌های کلیدی: جهانی ترجمه، پیکره مقایسه‌ای، فارسی ترجمه‌ای، جهانی‌های زبان مقصد.