نویسندگان: ژینو ابراهیمی، کورش صابری، شهاب مرادخانی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی گفتار زنان فارسی‌زبان کرمانشاهی، بر اساس رویکرد تسلط ليكاف (1975) پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی، توصیف و دسته‌بندی ویژگی‌های خاص گفتار زنان مورد مطالعه و نیز بررسی تأثیر متغیر سن بر بسامد استفاده از ویژگی‌های زبانی مذکور است. داده‌های پژوهش حاضر به روش میدانی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه از میان ۹۰ زن فارسی‌زبان کرمانشاهی در سه رده سنی مختلف، متعلق به طبقه متوسط شهری و دارای سطح تحصیلات دیپلم و پایین‌تر گردآوری شد. نگارندگان در روند پژوهش به چند ویژگی زبانی جدید افزون بر ویژگی‌های زبانی رویکرد لیکاف دست یافتند که عبارت‌اند از «گفتار و لحن کودکانه»، «کشش اصوات»، «زبان نمایشی»، «زبان دوری‌گزین» و «جاندارانگاری». یافته‌های پژوهش به شیوۀ کمّی با استفاده از آزمون مربع خی و نیز شیوه کیفی با گریزی بر دانش روان‌شناسی (نظریه سازوکار دفاعی فروید) تحلیل و تبیین شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که متغير سن تفاوت معناداری در بسامد استفاده از این ویژگی‌ها ایجاد کرده است. به غیر از دو ویژگی «آهنگ خیزان در جملات خبری» و «سؤالات ضمیمه»، تمامی ویژگی‌های رویکرد لیکاف و ویژگی‌های کشف شده از سوی نگارندگان با بسامدهای مختلف در گفتار زنان مورد مطالعه موجودند و قابلیت تعمیم به جامعه بزرگ‌تر و مشابه با جامعۀ مورد مطالعه در این پژوهش را دارند.

واژه‌های کلیدی: رویکرد تسلط لیکاف، زبان و جنسیت، فارسی کرمانشاهی، نظریه سازوکار دفاعی فروید.