نرگس باقری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولیعصر رفسنجان
بازنشر
انتشار نخست: مجلهی شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه ، پاییز 1394
چکیده
کتاب شعر هفتاد سنگ قبر اثر یدالله رویایی، مجموعهای از سنگ قبرها و کتیبههاست. هر سنگ در این کتاب مخصوص یک نام است که در ذهن شاعر جایگاه ویژهای داشته و بخشی از هویّت فکری او بوده است. بر روی هر سنگ نیز اشیایی وجود دارد. هر سنگ قبر یک متن است و میتواند به اعتبار نام و اشیایی که روی آن قرار دارد خوانش شود. در میان نامهایی که در کتاب آمده است، هفده نام زنانه وجود دارد. هدف این پژوهش بازخوانی سنگ قبرهایی است که به نام زنان آمده است و با تکیه بر نظریات نقد ادبی زن محور، بر انگارههای زنانهای که محصول بازنمایی ساختاری شاعر هستند، متمرکز است. این خوانش نشان میدهد که در هفتاد سنگ قبر، بررسی روابط دلالتی و نظامهای معنادار، کلمات و تصاویر، عواطف و ارزشها، نشان دهندۀ ورود زنان به حوزهی زبان و تفکّر است. رویایی در بازنمایی انگارههای زنان در هفتاد سنگ قبر، از محدودهی جسم و پیکر عبور کرده، در حوزهای زبانی، که در درجهی اول، نامها آن را میسازند، وارد بافت فرهنگی و اجتماعی ویژهای شده است و در نوع خود ساختارشکن است.
کلیدواژهها: زنان، شعر معاصر، هفتاد سنگ قبر، یدالله رویایی.