محمدرضا احمدخانی
استادیار دانشگاه پیام نور
بازنشر
انتشار نخست: نشریهی زبانشناخت
چکیده
شناخت اینکه افراد چگونه باب گفتوگو را باز میکنند یا چگونه همدیگر را خطاب میکنند موضوعی مهم در مطالعات جوامع به منظور ایجاد روابط اجتماعی بین افراد است. در این پژوهش رفتار خطاب در گونه گفتاری فارسی بررسی میشود. در این مطالعه، تحلیل دادههای جمعآوریشده از ٤٣ گویشور فارسی نشان داد که ده نوع اصطلاح خطاب در مکالمات روزمره استفاده میشود: اسامی شخصی، عناوین (القاب)، اسامی مذهبی، اصطلاحات شغلی، اصطلاحات روابط خویشاوندی، اصطلاحات احترامآمیز و رسمی، اصطلاحات صمیمانه و خودمانی، ضمایر شخصی، عبارات توصیفی و اصطلاحات صفر. همچنین استعارهها و تابوها نیز در دادهها بررسی و تحلیل میشوند. تحلیل آماری اصطلاحات خطاب نشان میدهند که اصطلاحات صمیمانه و خودمانی را افراد مذکر بیشتر به کار میبرند و اصطلاحات روابط خویشاوندی با افزایش سن گویشوران کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.
کلیدواژهها: اصطلاح خطاب، اجتماعی، صمیمت، خویشاوندی، نام.