نویسندگان
پارسا بامشادی؛ شادی انصاریان (دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی)؛ زینب محمدابراهیمی (استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی)

چکیده
متون خبری، به ویژه عناوین خبری، باید دارای زبانی جذاب و ترغیب‌کننده باشند تا توجه مخاطب را جلب کنند و او را به مطالعه و پیگیری خبر تشویق نمایند. یکی از شیوه‌های دست‌یابی به این هدف، استفادۀ مناسب از استعاره و مجاز در زبان رسانه است. این دو فرایند شناختی-مفهومی ریشه در فرایندهای تفکر و مفهوم‌سازی دارند و اجزای نظام شناختی انسان هستند. در این پژوهش نقش و اهمیت این دو فرایند شناختی در گفتمان رسانه‌های اقتصادی فارسی زبان بررسی می گردد و تلاش می‌شود تا استعاره‌ها و مجازهای بنیادین این حوزه شناسایی و تبیین شوند و ارتباط سلسله مراتبی احتمالی میان آنها بررسی شود. این پژوهش دارای رویکردی شناختی و پیکره‌بنیاد است و داده‌های آن از عناوین خبری اقتصادی روزنامۀ دنیای اقتصاد در همۀ شماره‌های آذر ۱۳۹۴و نیز عناوین اخبار اقتصادی دو خبرگزاری امروزآنلاین و باشگاه خبرنگاران جوان  در آذر ۱۳۹۴ گرفته شده است؛ به‌این‌ترتیب، بیش از هفتصد عنوان خبری اقتصادی تحلیل شده‌اند. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین استعاره‌های مفهومی به‌کار رفته در حوزه‌ی گفتمان اقتصادی عبارت‌اند از: «اقتصاد یک موجود زنده است»، «اقتصاد یک مسیر است»، «اقتصاد انسان است»، « اقتصاد یک پدیدۀ طبیعی است»، «اقتصاد ماده / شیء است»، «اقتصاد خودرو است» و «اقتصاد فضا/ ظرف است». افزون بر این، برخی استعاره‌های جهتی نیز نمودی چشم‌گیر در زبان اقتصاد دارند.