زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

جستارهای زبان‌شناختی برگزیده از منبع‌های دیگر

جستارهای برگزیده نوشتارهای زبان‌شناختی پژوهش‌بنیادی هستند که  در دهه‌های اخیر در قلمرو مسئله‌های زبان و زبان‌شناسی در منبع‌های دیگر انتشار یافته‌اند؛ این «منبع‌های دیگر»، البته، نه نشریه‌های موسوم به علمی – پژوهشی، که مجله‌های فرهنگی حوزه‌ی عمومی بوده‌اند.

یک اصل سادۀ فرهنگ‌نویسی

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ آدینه، ماه فروردین سال ۱۳۶۸ ۱ .موضوع کار فرهنگ‌نویس یک اصل ساده در پژوهش‌های علمی آن است که پژوهش‌گر پیش از هر چیز تعیین کند که موضوع کارش چیست و گستره و مرزهای آن کدام است. پیداست که فرهنگ‌نویس هم، اگر قرار است کارش علمی باشد، باید از همین‌جا شروع کند.

ادامه مطلب »

درست و غلط از زبان بلومفیلد – بخش دوم

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ نشر دانش، دانش مهر و آبان ۱۳۷۳ شماره ۸۴ بخش نخست نوشته‌ی بلومفیلد را این‌جا بخوانید جامعه با مسائل زبانی از طریق نظام آموزشی برخورد می‌کند. هر که در ایجاد تمایز میان رفتار زبانی و رفتار غیرزبانی دست و تجربه‌ای داشته باشد، با این انتقاد موافق خواهد بود که مدارس ما بیش

ادامه مطلب »

«درست» و «غلط» از زبان بلومفیلد – بخش نخست

بازنشر انتشار نخست: نشریۀ نشر دانش، دانش مهر و آبان ۱۳۷۳ شماره ۸۴ مطلب زیر بخشی از فصل آخر کتاب زبان، نوشتۀ لئونارد بلومفیلد، است. زبان را بلومفیلد در سال 1933 منتشر ساخت و تا آغاز دوران چامسکی بر کل حوزۀ زبان‌شناسی سلطۀ بلامنازع داشت، و اکنون نیز در ردیف آثار معتبر و کلاسیک در

ادامه مطلب »

شعر زبان سعدی و زبان شعر حافظ – بخش دوم

بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – آذر و دی سال ۱۳۸۴ بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – ۱۳۸۴*** محدودیت واژگانی غزل‌های سعدی نیز، البته در سنجش با غنای حافظ، ره‌آورد تمرکز عمیق او، به گفته محمدعلی فروغی[12]، بر مضامین محدود «مغازله و معاشقه» از یک طرف و «مواعظ و حکمت» از طرف دیگر است.حال اگر از منظر همین اختلاف

ادامه مطلب »

شعر زبان سعدی و زبان شعر حافظ – بخش اول

بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – آذر و دی سال ۱۳۸۴ بازنشرمنبع: مجلۀ بخارا – ۱۳۸۴*میان غزل‌های سعدی و حافظ تفاوت‌های فراوان به چشم می‌خورد. این تفاوت‌ها یا ریشه در معنا و مضمون آن‌ها دارند، یا در نظرگاه آن‌ها، یا در طرز تلقی، یا ساخت و پرداخت ادبی و یا زبان و شیوه برخورد با آن. طرح

ادامه مطلب »

فارسی زبانی عقیم؟

بازنشر: انتشار: مجله‌ی آدینه، فروردین ۱۳۶۸ درباره زیبایی، شیرینی، گنجینۀ ادبی و دیگر محاسن زبان فارسی سخن بسیار شنیده‌ایم. اکنون شاید وقت آن رسیده باشد که با واقع‌بینی به مطالعۀ زبان فارسی بپردازیم و ببینیم که آیا این زبان می‌تواند جوابگوی نیازهای امروز جامعۀ ما باشد آیا در آن کاستی‌های یافت می‌شود و اگر یافت می‌شود

ادامه مطلب »