![تدقیقات لسانی: بازنشر نظرورزهای زبانشناختی متقدم](https://zabandad.com/wp-content/uploads/2023/01/تدقیقات.jpg)
تدقیقات لسانی به بازنشر نظرورزیهای زبانشناختیِ متقدم اختصاص دارد؛ این «نظرورزیهای متقدم» پیش از پاگرفتنِ علم زبانشناسی در ایران، یا، در سالهای نخست راهاندازی رشتهی دانشگاهی زبانشناسی در نشریههای عمومی انتشار یافتهاند. بازنشرِ بیشترِ این نوشتهها پس از دههها و «در قالبِ متنِ جستوجوپذیر و قابلکپی» انجام میپذیرد. به این منظور که نامِ این بخش تا اندازهای بازنمایندهی منطق انتخاب محتوا و حالوهوای جاری در نوشتههای آن باشد عنوانِ «تدقیقات لسانی» را، که در نشریهی تاریخی «ایرانشهر» به کار رفته است، بیکموکاست تکرار کردهایم.
شعبذه – شعوذه – بوالعجب
بازنشر پس از هشتاد سال انتشار نخست: مجلۀ یادگار، مهرماه 1323 سال اول شمارۀ دوم امروز در میان عامۀ فارسیزبان لغت «شُعبده» به ضمّ شین و دال بینقطه به معنی نیرنگسازی و حقهبازی معمول است چنانکه میگویند فلان شعبدهباز است یا به شعبدهبازی کار خود را میسازد. این کلمه چنانکه هیأت ظاهری آن مینماید از عربی گرفته
شاهدی دیگر برای «میرنوروزی»
بازنشر پس از هفتاد و هشت سال انتشار نخست: مجلۀ یادگار، خرداد ۱۳۲۴ سال اول شمارۀ دهم در شمارۀ سوم «یادگار» به مناسبت این بیت خواجه: سخن در پرده میگویم چو گل از پرده بیرون آی که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی راجع به تفسیر اصطلاح «میر نوروزی» یا
شاعری
بازنشر در قالب محتوای جستوجوپذیر، پس از هفتاد سال انتشار نخست: مجلهی سخن مردی پیشاپیش روان بود که گاهبهگاه سرودی میخواند. شور عزیمت ما و فشار آنچه به ما روی میآورد در وجود او همسنگ میشد. گاهی شور سفر اندکی بیش میآمد. آنگاه وی سرودی میخواند. آنآنکه پیرامون وی بودند جز با امور آنی و
سیر تکاملی زبان – بخش سوم
بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، مردادماه 1313 سال دوم شمارۀ 3 در این مقاله مجملی از پیدایش و توسعۀ اقسام مختلفۀ صرفی کلمات بحث میکنیم. در دستورهای زبان معمولاً کلمات را به هشت یا نه قسم تقسیم میکنند (از قبیل اسم و فعل و ملحقات و متعلقات آنها و اقسام
سیر تکاملی زبان – بخش دوم
بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ ۲، سال ۱۳۱۳ در شمارۀ قبل تحت عنوان «سیر تکاملی زبان» جنبۀ لفظی آن را در نظر گرفته بحث نمودیم اینک به قسمت معنوی آن میپردازیم زیرا این قسمت هم مانند جنبۀ لفظی همواره در معرض تغییر و تحول و تکامل است. یکی
سیر تکاملی زبان – بخش چهارم
بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شهریورماه 1313 سال دوم شمارۀ 4 یکی از مراحل سیر تکاملی زبان انتقال از حقیقت مجاز است. به عبارت دیگر از زبان ساده و حسی زبان شعر پیدا میشود به این معنی که ابتدا کلمات و جمل مطابق با عین موضوع و مدلول خود استعمال