تدقیقات لسانی به بازنشر نظرورزی‌های زبان‌شناختیِ متقدم اختصاص دارد؛ این «نظرورزی‌های متقدم» پیش از پاگرفتنِ علم زبان‌شناسی در ایران، یا، در سال‌های نخست راه‌اندازی رشته‌ی دانشگاهی زبان‌شناسی در نشریه‌های عمومی انتشار یافته‌اند. بازنشرِ بیشترِ این نوشته‌ها پس از دهه‌ها و «در قالبِ متنِ جست‌وجوپذیر و قابل‌کپی» انجام می‌پذیرد. به این منظور که نامِ این بخش تا اندازه‌ای بازنماینده‌ی منطق انتخاب محتوا و حال‌وهوای جاری در نوشته‌های آن باشد عنوانِ «تدقیقات لسانی» را، که در نشریه‌ی تاریخی «ایرانشهر» به کار رفته است، بی‌کم‌و‌کاست تکرار کرده‌ایم.
نقد کتاب معنی‌شناسی تألیف دکتر منصور اختیار استاد دانشکدۀ ادبیات
بازنشر (پس از پنجاه و سه سال)انتشار نخست: مجلۀ سخن (تیر 1348) نقد کتاب معنی‌شناسی (تألیف دکتر منصور اختیار انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۴۸، ۲۶۵ صفحه (قیمت ۶۰ ریال) زبان برای بشر پدیده‌ای ست بسیار کهن که تاریخ پیدایش آن را دقیقاً نمی‌توان تعیین کرد. توجه به زبان و مطالعه آن نیز بسیار قدیم است. دانشمندان
میر نوروزی
بازنشر پس از هفتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ یادگار، آبان‌ماه ۱۳۲۳ سال اول شمارۀ سوم این تعبیر در یکی از غزل‌های معروف حافظ آمده که مطلع آن با چند بیت اول آن از قرار ذیل است: ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی ازین باد ار مدد خواهی چراغ
مُد جدید نویسندگی
بازنشر پس از نود سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ ۷، سال ۱۳۱۲ در شمارۀ اخیر مجلۀ مهر مقاله‌ای به قلم دوست فاضلم آقای اقبال آشتیانی خواندم و تعجب کردم. نمی‌دانم کلمۀ مد در فارسی زمان بیهقی یا فارسی قبل از فتح عرب چه بوده. از این‌رو اجازه می‌خواهم کلمۀ مزبور را در اینجا
مباحث لغوی: تحقیقی در لغت پاد و پد
بازنشر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، آبان‌ماه 1314 سال سوم شمارۀ 6 در زبان اوستائی یکی از ادات و علائم ریاست و بزرگی، همانا لغت (پیتی) است، پیتی به فتح پاء و سکون یاء و کسر تاء قرشت و یاء معروف از اداتی بوده است که در آخر اسامی درآمده و
کلمه
انتشار نخست: مجله‌ی مهر بازنشر (در قالب متن جست‌وجوپذیر) پس از ۸۹ سال مبدأ و مرجع کلیه شعب زبان که دستور هم جزو آن‌هاست کلمه می‌باشد و آن مشتق از «کلم» عربی است به معنی خستن (جراحت وارد کردن) آمده و این انتقال از معنای حقیقی به مجازی از این روست که همچنان که از
فواید شاهنامه از حیث لغت و صرف و نحو
بازنشر در قالب متن جست‌وجوپذیر پس از هشتاد و نه سال انتشار نخست: مجلۀ مهر، شمارۀ۶، سال ۱۳۱۳ این کتابی که درین روزها در گیتی ولوله افکنده و نهصد و اند سال‌ست که بر جهان فرمانروایی می‌کند دریائی‌ست که سال‌ها در آن غوطه توان خورد. بعضی از حکمای الهی خدا را چنین وصف