زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

مقاله‌های زبان‌شناختی برگزیده از منبع‌های دیگر

مقاله‌های  پژوهشی برگزیده از مجله‌های موسوم به «علمی- پژوهشی» که با تمرکز بر رابطه‌ی زبان و تفکر، زبان و فرهنگ، و زبان و اجتماع تدوین شده‌اند.

جنسیت زدگی گفتمانی در جوک فارسی

بازنشر انتشار نخست: مجلۀ زبان‌شناسی اجتماعیتابستان ۱۳۹۹ در شش دهۀ اخیر توصیف مصادیق جنسیت‌زدگی در زبان و ارزیابی انتقادی این مظاهر گسترش چشمگیری یافته است. انگیزۀ نظری این توجه کم‌سابقه این مدعای زبان‌شناسی انتقادی است که بر حسب آن رویدادهای زبانی، همزمان، مولّد و فراوردۀ ساختارهای اجتماعی‌اند و الگوهای حاکم بر بازنمایی‌های زبانی بالقوه متأثر از علایق گروه‌های اجتماعی مسلط هستند. در

ادامه مطلب »

توان‌خواه یا معلول؟ به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن با زبان گفتار

پازنشرانتشار نخست: ویژه‌نامه‌ی نامۀ فرهنگستان چکیده پژوهش حاضر به بررسی راهبردهای کاربردشناختی و معنایی دخیل در به‌گویی در زبان علم و مقایسه‌ی آن‌ها با عام‌واژه‌ها (slang words) می‌پردازد. به این منظور داده‌های اصطلاحی از سه حوزه‌ی تخصصی روان‌شناسی، علوم سلامت و اعتیاد از میان مصوبه‌های فرهنگستان بان و ادب فارسی برگزیده شد. تعداد 439 به‌واژه‌ی اصلی از میان اصطلاحات تخصصی و

ادامه مطلب »

تفاوت های جنسیتی در کاربرد واژگان زبان مخفی جوانان

بازنشرانتشار نخست: فصلنامۀ زبانشناسی اجتماعی چکیدهاین مقاله با رویکرد زبانشناسی اجتماعی به توصیف تفاوت های کاربردی واژگان زبان مخفی زنان و مردان پرداخته است. زبان مخفی یکی از گونه های زبان معیار است که در میان جوانان یا گروههای بزهکار جامعه شکل می گیرد. هدف این پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین فراوانی واژگانی مشاهده شده و فراوانی

ادامه مطلب »

تغييرات معنايی و مفهوم سازی های فرهنگی نام اندام «دست» در قالب زبانشناسی شناختی – فرهنگی

بازنشرانتشار نخست: جستارهای زبانی چکیده در اين مقاله تغييرات معنايي و شيوه مفهوم سازي نام اندام «دست» در جزء اول 160 اسم مركب فارسي  بررسي مي شود. مسئله و پرسش هاي اصلي پژوهش عبارتند از اينكه شيوۀ تغييرات معنايي اين مفهوم  در واژه هاي مركب فارسي چگونه است و آيا مي توان آن را از تحليل معنايي، حافظه جمعي، فرهنگي و  اجتماعي جامعة زباني

ادامه مطلب »

تعارف در فرهنگ و زبان فارسی: موقعیت‌ها، راهبردها و ساختارها (تمهیدی برای تدوین درسنامه‌های آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی )

بازنشر انتشار نخست:فصلنامه‌ی زبان‌شناسی اجتماعی زمستان سال ۱۴۰۲ چکیده بیش از دو دهه است که در آموزش زبان خارجی، فرهنگ به عنوان مهارت پنجم تدریس می‌شود. تعارف راهبردی ارتباطی است که فارسی‌آموزان خارجی در اولین مواجهات خود با زبان فارسی با آن روبه‌رو می‌شوند و نداشتن دانش و مهارت فهم و به کارگیری آن می‌تواند منجر به سوء ارتباط شود. مروری

ادامه مطلب »

تحلیل مقابله‌ای مؤلفه‌های معنایی و راه‌کارهای ترجمۀ اصطلاحات عرفانی از فارسی به انگلیسی

بازنشرانتشار نخست: فصل‌نامۀ عرفان اسلامی تابستان سال ۱۳۹۹ چکیده اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی به خاطر مقید بودن به فرهنگ و ویژگی‌های زبانی و فرهنگی فارسی مشکلاتی فراراه مترجمانی ایجاد می‌کنند که متون عرفانی فارسی را به انگلیسی برمی‌گردانند. مترجمان در طول تاریخ ارتباط بینازبانی روش‌ها و راهکارهایی را به کار گرفته‌اند و در انتقام پیام و مفهوم آن‌ها به درجات

ادامه مطلب »