زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

زبان و تفکر، زبان و اجتماع، زبان و فرهنگ

مقاله‌های زبان‌شناختی برگزیده از منبع‌های دیگر

مقاله‌های  پژوهشی برگزیده از مجله‌های موسوم به «علمی- پژوهشی» که با تمرکز بر رابطه‌ی زبان و تفکر، زبان و فرهنگ، و زبان و اجتماع تدوین شده‌اند.

استعاره های مفهومی زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی – پیکره ای

بازنشرانتشار نخست: مجلۀ مطالعات زبان ها و گویش های غرب ایران چکیدهاستعاره نوعی نگاشت منظّم بین دو حوزة مفهومی است. در استعاره حوزه­ای تجربی که حوزة مبدأ خوانده می­شود، بر حوزة دیگری که حوزة مقصداست، نگاشت می­شود. مفاهیم انتزاعی مانند زمان، به‌وسیلة استعارة مفهومی در ذهن بشر درک و مفهوم‌سازی می‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی استعاره­ های مفهومی حوزة زمان در

ادامه مطلب »

استعاره مفهومی مزه‌ها در اشعار کودکانه

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی زبان‎‌شناخت پاییز و زمستان ۱۳۹۹ چکیده استعاره که در دیدگاه کلاسیک، ابزاری شاعرانه برای تزئین کلام به شمار می‌رفت، با ظهور زبان‌شناسانی چون لیکاف (۱۹۹۹) اساس تفکر معرفی شد. به این معنا که امور انتزاعی در قالب امور محسوس درک می‌شوند که به این فرآیند، استعاره مفهومی می‌گویند. در پژوهش حاضر که به شیوه کتابخانه‌ای و تحلیلی_توصیفی

ادامه مطلب »

استعاره در رنگ‌واژه‌های زبان فارسی

بازنشر انتشار نخست: نشریه‌ی علم زبان، پاییز 1402 چکیده رنگ‌واژه‌ها پرتویی از نظام مفهومی انسان‌اند که بازتابی از ویژگی‌های شناختی و زبانی او را بازنمایی می‌کنند. نظام مفهومی انسان اساساً ماهیتی استعاری دارد. استعاره سازوکاری شناختی و از جمله شگردهای زبانی است که می‌تواند در رنگ‌واژه‌سازی و گسترش مقوله‌ای رنگ‌ها نقش‌آفرینی کند. این پژوهش به بررسی استعاره در رنگ‌واژه‌‌های فارسی و

ادامه مطلب »

اثر عینیت بر درک معنایی

بازنشر انتشار نخست: فصل‌نامۀ تازه‌های علوم شناختی بهار سال ۱۳۹۴ چکیده هدف: بررسی دوبارۀ تأثیرات عینیّت با استفاده از درک معنایی تک‌واژه‌ای. در همین راستا، تفاوت درک اسامی در دو حیطۀ مفاهیم عینی و انتزاعی با استفاده از آزمون‌های درک واژه بررسی شد. روش: ۵۸ دانش‌آموز دختر راست‌دست تک‌زبانه (شش ساله) به‌طور تصادفی انتخاب و در دو آزمون درک زبانی موازی (جفت‌

ادامه مطلب »

ابتکاری در فرهنگ هزاره؛ معرفی مقولۀ صفت‌گونه در فرهنگ‌نگاری دوزبانه

بازنشرانتشار : فصل‌نامه‌ی مترجم، شماره‌ی هشتادوسوم جمله از تعدادی گروه یا عبارت تشکیل می‌شود مانند گروه اسمی، گروه قیدی، گروه صفتی، گروه قیدی و گروه حرف اضافه. در این گروه‌ها یک واژه یا حرف اضافه هستۀ گروه را تشکیل می‌دهد که ممکن است واژه یا واژه‌های دیگری قبل یا بعد از آن قرار گیرند، اطلاعاتی دربارۀ آن به دست دهند و آن را

ادامه مطلب »

«رو» و «آبرو» دو روی مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی: پژوهشی قوم‌نگارانه در کاربردشناسی زبان

بازنشرانتشار نخست: نشریه‌ی جستارهای زبانی نویسندگان: سید محمد حسینی، فردوس آقاگل زاد، عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، ارسلان گلفام چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی و به کاوش درباره مفهوم «رو» و ارتباط آن با «آبرو» در جامعۀ ایرانیان فارسی‌زبان است. داده‌ها به شیوۀ قوم‌نگاری گفتار، یعنی از طریق بررسی کاربرد واژۀ «رو» و اصطلاح‌ها و باهم‌آیی‌های آن

ادامه مطلب »